Ο αστεροειδής 2024 YR επιστρέφει, αλλά αυτή τη φορά για τη Σελήνη
Η διαστημική κοινότητα έχει στραμμένο το βλέμμα της στον αστεροειδή με την ονομασία 2024 YR4, ο οποίος επανέρχεται στο επίκεντρο των συζητήσεων μετά από νέες αναλύσεις που αυξάνουν – έστω και οριακά – την πιθανότητα πρόσκρουσής του όχι στη Γη, όπως αρχικά φοβούνταν οι επιστήμονες, αλλά στη Σελήνη. Σύμφωνα με την πιο πρόσφατη εκτίμηση της NASA, η πιθανότητα σύγκρουσης με το φεγγάρι στις 22 Δεκεμβρίου 2032 έχει αναθεωρηθεί από 3,8% σε 4,3%, με βάση δεδομένα που προήλθαν από τον διαστημικό τηλεσκόπιο James Webb.
Ο 2024 YR4 είναι ένας διαστημικός βράχος μεγέθους μεταξύ 53 και 67 μέτρων, περίπου όσο ένα δεκαώροφο κτήριο. Εντοπίστηκε για πρώτη φορά στις 27 Δεκεμβρίου 2024 και εξ αρχής προκάλεσε ανησυχίες, καθώς υπήρχε πιθανότητα – έστω και μικρή – να συγκρουστεί με τη Γη. Οι αρχικές προβλέψεις τοποθετούσαν αυτή την πιθανότητα στο 1,2%, η οποία στη συνέχεια αυξήθηκε στο 3,1%, ποσοστό ιδιαίτερα υψηλό για αντικείμενο αυτού του μεγέθους. Ωστόσο, οι επιπλέον παρατηρήσεις που έγιναν τους πρώτους μήνες του 2025, περιόρισαν σημαντικά αυτόν τον κίνδυνο, μέχρι που θεωρήθηκε πλέον μηδενικός.
Η αλλαγή σκηνικού προέκυψε από νέες, πιο ακριβείς μετρήσεις που πραγματοποιήθηκαν τον Μάιο μέσω της κάμερας κοντινού υπερύθρου του James Webb Space Telescope. Υπό την καθοδήγηση του Andy Rivkin, επικεφαλής της ερευνητικής ομάδας στο Johns Hopkins Applied Physics Laboratory, η πορεία του αστεροειδούς αναπροσδιορίστηκε με ακρίβεια αυξημένη κατά 20%. Αυτό το στοιχείο οδήγησε σε μία μικρή αύξηση της πιθανότητας πρόσκρουσης στη Σελήνη. Ωστόσο, η NASA διαβεβαιώνει ότι ακόμη και σε περίπτωση σύγκρουσης, δεν αναμένεται να υπάρξει καμία επίπτωση στη σεληνιακή τροχιά.
Όπως επισημαίνει ο αστρονόμος Pawan Kumar, πρώην ερευνητής του Ινδικού Ινστιτούτου Αστροφυσικής στην Μπενγκαλούρου, ένα τέτοιο σενάριο δεν συνιστά αιτία ανησυχίας: τα υπολείμματα της πρόσκρουσης που ενδέχεται να εκτοξευτούν στο Διάστημα, θα καούν στην ατμόσφαιρα της Γης εφόσον πλησιάσουν τον πλανήτη μας.
Η σημασία του 2024 YR4 δεν περιορίζεται στην πιθανή απειλή που ενέχει. Αντιθέτως, έχει λειτουργήσει ως ένα πλήρες σενάριο δοκιμής των πρωτοκόλλων πλανητικής άμυνας. Από την αρχική αναγνώριση του αντικειμένου, την αξιολόγηση κινδύνου, έως και τη δημόσια επικοινωνία, η αντιμετώπισή του αποτέλεσε ένα ολοκληρωμένο τεστ για τις αρμόδιες υπηρεσίες και επιστήμονες παγκοσμίως.
Οι παρατηρήσεις που έγιναν από τηλεσκόπια στη Χιλή και τη Χαβάη δείχνουν ότι ο αστεροειδής προέρχεται πιθανότατα από τη βασική ζώνη αστεροειδών που βρίσκεται ανάμεσα στον Άρη και τον Δία. Με την πάροδο του χρόνου, μετακινήθηκε σε τροχιά πιο κοντά στη Γη. Προς το παρόν, είναι πολύ μακρινός και αμυδρός για να παρατηρηθεί. Αναμένεται να επανεμφανιστεί το 2028, δίνοντας στην επιστημονική κοινότητα νέα ευκαιρία να μελετήσει καλύτερα την πορεία του, αλλά και τη φυσική του δομή και σύσταση.
Παρότι το ενδεχόμενο πρόσκρουσης με τη Γη έχει αποκλειστεί, ο 2024 YR4 παραμένει στο μικροσκόπιο των αστρονόμων. Η επιστημονική του αξία είναι μεγάλη, όχι μόνο ως προς την κατανόηση των ιδιοτήτων του, αλλά και ως εργαλείο ενίσχυσης της ετοιμότητας της ανθρωπότητας απέναντι σε πιθανούς κινδύνους από το Διάστημα.
