«Πλαστικό» από μπαμπού: Διαλύεται στο χώμα σε 50 ήμερες, αλλά είναι το ίδιο ανθεκτικό
Η μάχη για τη μείωση της ρύπανσης από πλαστικά παίρνει μια εντυπωσιακή νέα τροπή χάρη σε μια ανακάλυψη που έρχεται από την Κίνα. Ερευνητές του Northeast Forestry University στο Harbin ανέπτυξαν ένα νέο είδος βιοδιασπώμενου πλαστικού, φτιαγμένου από μπαμπού, το οποίο όχι μόνο έχει αντοχή συγκρίσιμη με των παραδοσιακών πλαστικών, αλλά μπορεί και να αποσυντεθεί πλήρως στο έδαφος μέσα σε μόλις 50 ημέρες.
Για χρόνια, τα προϊόντα που βασίζονται στο μπαμπού θεωρούνταν μια ελκυστική αλλά ατελή λύση στην περιβαλλοντική κρίση. Παρότι προσφέρονται ως πιο «πράσινες» εναλλακτικές, τα λεγόμενα bamboo composites – όπως τα σερβίτσια, τα μαχαιροπίρουνα ή άλλα είδη οικιακής χρήσης που συναντά κανείς εύκολα στα καταστήματα – συνήθως αποτελούνται από ίνες μπαμπού ενσωματωμένες σε μια πλαστική ρητίνη. Το αποτέλεσμα είναι ένα υλικό που μοιάζει φιλικό προς το περιβάλλον, αλλά στην πράξη δεν ανακυκλώνεται εύκολα, λόγω της παρουσίας συνθετικών πολυμερών στη δομή του.
Η ομάδα του Northeast Forestry University βρήκε τρόπο να ξεπεράσει αυτό το εμπόδιο, δημιουργώντας ένα νέο είδος μοριακού πλαστικού από μπαμπού, το οποίο είναι εξ ολοκλήρου βιοδιασπώμενο και ταυτόχρονα εξαιρετικά ανθεκτικό. Σύμφωνα με τη μελέτη που δημοσιεύθηκε στο Nature Communications, το νέο υλικό παρουσιάζει αντοχή σε εφελκυσμό και δείκτη θραύσης υψηλότερο από εκείνον των περισσότερων συμβατικών πλαστικών.
Η καινοτομία έγκειται στη μέθοδο παρασκευής του. Οι επιστήμονες ανέπτυξαν μια διαδικασία μοριακής μηχανικής μέσω χρήσης διαλυτών. Η διαδικασία περιλαμβάνει δύο στάδια: αρχικά, η κυτταρίνη του μπαμπού διαλύεται σε ένα μη τοξικό αλκοολούχο διάλυμα, ενώ στη συνέχεια, υπό συγκεκριμένες συνθήκες, οι αλυσίδες κυτταρίνης αναδιοργανώνονται και «συσκευάζονται» πολύ πυκνά, σχηματίζοντας ένα σταθερό, ανθεκτικό και ευέλικτο πλαστικό.
Το αποτέλεσμα είναι ένα υλικό που μπορεί να παραχθεί σε μεγάλες, επίπεδες επιφάνειες και στη συνέχεια να διαμορφωθεί σε οποιοδήποτε σχήμα, κάτι που το καθιστά ιδανικό για χρήση σε βιομηχανίες όπως η αυτοκινητοβιομηχανία ή οι κατασκευές υποδομών. Σε δοκιμές, το νέο πλαστικό από μπαμπού έδειξε να αντέχει καταπονήσεις παρόμοιες ή και μεγαλύτερες από εκείνες του πολυαιθυλενίου, ενώ το σημαντικότερο πλεονέκτημά του είναι η δυνατότητα πλήρους αποδόμησης στο χώμα μέσα σε λιγότερο από δύο μήνες, χωρίς να αφήνει τοξικά κατάλοιπα.
Επιπλέον, το υλικό αυτό μπορεί να ανακυκλωθεί μέσα σε ένα «κλειστό κύκλωμα παραγωγής». Μετά από επαναχρησιμοποίηση, διατηρεί έως και το 90% της αρχικής του αντοχής, κάτι που θεωρείται εντυπωσιακό για τα δεδομένα των βιοδιασπώμενων υλικών, τα οποία συνήθως υποβαθμίζονται γρήγορα μετά τον πρώτο κύκλο ζωής. Έτσι, οι ερευνητές πιστεύουν ότι το νέο «πλαστικό» από μπαμπού θα μπορούσε να αποτελέσει μια ρεαλιστική, εμπορικά βιώσιμη εναλλακτική στα συμβατικά πλαστικά που βασίζονται στο πετρέλαιο.
Η σημασία της ανακάλυψης δεν περιορίζεται μόνο στο περιβαλλοντικό της αποτύπωμα. Το μπαμπού είναι ένα φυτό με εξαιρετικά γρήγορη ανάπτυξη, που μπορεί να συλλεχθεί επανειλημμένα χωρίς να απαιτείται επαναφύτευση. Αυτό σημαίνει ότι η παραγωγή του νέου αυτού πλαστικού μπορεί να γίνει σε μεγάλη κλίμακα, χωρίς να εξαντλούνται οι φυσικοί πόροι. Παράλληλα, η χρήση μη τοξικών διαλυτών καθιστά τη διαδικασία παραγωγής πιο ασφαλή για το περιβάλλον και για τους εργαζόμενους που συμμετέχουν σε αυτή.
Η παγκόσμια αγορά πλαστικών αναζητά εδώ και χρόνια μια λύση που θα συνδυάζει βιωσιμότητα, ανθεκτικότητα και οικονομική αποδοτικότητα. Αν το νέο υλικό αποδειχθεί τόσο αποτελεσματικό όσο δείχνουν οι πρώτες μελέτες, θα μπορούσε να αλλάξει ριζικά το τοπίο. Παρόλο που μένει να δούμε αν η βιομηχανία θα υιοθετήσει γρήγορα τη νέα αυτή προσέγγιση, οι ερευνητές δηλώνουν αισιόδοξοι. Το μπαμπού, όπως επισημαίνουν, έχει πλέον τη δυνατότητα να ξεπεράσει τον ρόλο του ως «πράσινη μόδα» και να γίνει βασικό υλικό για το μέλλον.
