Σήμερα η τεχνητή έκλειψη Ηλίου από τα διαστημικά σκάφη της αποστολής Proba-3
Σήμερα θα πραγματοποιηθεί η εκτόξευση μιας ασυνήθιστης ευρωπαϊκής διαστημικής αποστολής, της Proba-3, η οποία θα απογειωθεί από το Διαστημικό Κέντρο Satish Dhawan στη Sriharikota της Ινδίας. Η εκτόξευση έχει προγραμματιστεί για περίπου στις 12:30 μ.μ. ώρα Ελλάδας την Τετάρτη 4 Δεκεμβρίου και θα δούμε ένα ζευγάρι διαστημικών σκαφών να τίθεται σε τροχιά, τα οποία θα εκτελέσουν έναν ελιγμό υψηλής ακρίβειας για να δημιουργήσουν μια «τεχνητή έκλειψη ηλίου».
Η εκτόξευση της αποστολής θα καλυφθεί από τη διαστημική υπηρεσία της Ινδίας, τον Ινδικό Οργανισμό Διαστημικών Ερευνών, και θα είναι επίσης διαθέσιμη για αναμετάδοση στη διαδικτυακή τηλεόραση του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Διαστήματος (ESA).
Το ζεύγος των διαστημικών σκαφών έχει σχεδιαστεί για να μελετήσει το στέμμα του Ήλιου, ή την περιοχή αμέσως γύρω από την επιφάνεια του Ήλιου, αλλά αυτό συνεπάγεται μια μεγάλη πρόκληση: ο Ήλιος είναι τόσο φωτεινός που σβήνει κάθε λεπτομέρεια του στέμματος γύρω του. Για να το αντιμετωπίσει αυτό, ένα από τα διαστημόπλοια Proba-3 θα λειτουργεί ως στεμματογράφος, δηλαδή η δουλειά του είναι να πετάει ελαφρώς μπροστά από το άλλο και να σβήνει το φως από το πιο φωτεινό τμήμα του Ήλιου. Στη συνέχεια, το άλλο διαστημικό σκάφος θα μπορεί να λαμβάνει μετρήσεις του στέμματος χωρίς τη λάμψη του Ήλιου, χρησιμοποιώντας τη σκιά του συνεργάτη του.
«Ο ESA έχει πραγματοποιήσει και στο παρελθόν αποστολές πτήσης σχηματισμού, αλλά οι σχετικές αποστάσεις έχουν μετρηθεί σε δεκάδες χιλιόμετρα ή και περισσότερο», εξήγησε ο Damien Galano, υπεύθυνος της αποστολής Proba-3. «Το Proba-3 είναι πολύ διαφορετικό, επειδή οι δορυφόροι μας θα πετούν μόλις ενάμισι γήπεδο ποδοσφαίρου μακριά ο ένας από τον άλλον κατά τη διάρκεια της ενεργής πτήσης σχηματισμού. Και οι σχετικές θέσεις τους θα διατηρούνται με ακρίβεια μόλις ενός χιλιοστού για έξι ώρες κάθε φορά».
Αυτή η μέθοδος αποκλεισμού του Ήλιου σημαίνει ότι μόνο ορισμένες τροχιές θα λειτουργήσουν. Πολλές αποστολές βρίσκονται σε χαμηλή γήινη τροχιά, όπου βρίσκονται αντικείμενα όπως ο Διεθνής Διαστημικός Σταθμός ή το διαστημικό τηλεσκόπιο Hubble, αλλά αυτό δεν θα λειτουργούσε για το Proba-3, επειδή η ισχυρή έλξη της γήινης βαρύτητας και οι διακυμάνσεις της ατμόσφαιρας θα ανέτρεπαν την ευαίσθητη τοποθέτηση του ζεύγους. Μια άλλη επιλογή θα ήταν σε μια πολύπλοκη τροχιά γύρω από τον Ήλιο που ονομάζεται ένα από τα σημεία Lagrange Ήλιου-Γης, όπως εκεί που περιστρέφεται το διαστημικό τηλεσκόπιο James Webb, αλλά αυτό ήταν πολύ μακριά και πολύ ακριβό για μια μικρή αποστολή.
Αντ’ αυτού, το ζεύγος θα καταλήξει σε μια τροχιά οβάλ σχήματος, κινούμενο από μόλις 600 km υψόμετρο στο κοντινότερο σημείο του σε 60.000 km στο απώτερο σημείο του σε κάθε τροχιά διάρκειας 19 ωρών και 36 λεπτών. Τα διαστημικά σκάφη θα ευθυγραμμιστούν αυτόνομα όταν βρεθούν σε καλή θέση για να παρατηρήσουν τον Ήλιο, χρησιμοποιώντας τεχνολογίες εντοπισμού θέσης όπως το GPS, οπτικές κάμερες, μια σύνδεση laser και αισθητήρες θέσης σκιάς για να μετακινηθούν αυτόματα στις σωστές θέσεις.
Αν και τα διαστημικά σκάφη θα συλλέγουν επιστημονικά δεδομένα, ο κύριος στόχος της αποστολής είναι να δοκιμαστεί αυτή η νέα μέθοδος παρατήρησης του Ήλιου. Το ζεύγος θα δοκιμάσει μια ποικιλία σχηματισμών κατά τη διάρκεια της διετούς διάρκειας ζωής του για να δοκιμάσει διαφορετικούς τρόπους παρατήρησης του Ήλιου.
