Υπολογιστής σε ρόλο… Θεού

θα ζήλευαν πολλοί συνάδελφοί τους: έδωσαν εντολές (με τη βοήθεια υπολογιστών) σε έναν ζωντανό οργανισμό και αυτός υπάκουσε πιστά! Το σημαντικό του επιτεύγματος δεν έγκειται μόνο στην αποκατάσταση της επικοινωνίας μεταξύ έμβιων και άβιων συστημάτων, αλλά και στο γεγονός ότι ο υπάκουος οργανισμός εκτελώντας τις εντολές των επιστημόνων πήγε κόντρα στη δική του «θέληση». Αυτού του είδους η τιθάσευση των μικροοργανισμών είναι η απαραίτητη προϋπόθεση για να μπορέσουν να υλοποιηθούν όσα ευαγγελίζεται η συνθετική βιολογία, όπως παραδείγματος χάριν η παραγωγή αντιβιοτικών ή βιοκαυσίμων από μικροοργανισμούς που θα λειτουργούν ως εργοστάσια παραγωγής επιθυμητών προϊόντων. Το «ΒΗΜΑScience» μίλησε με τον καθηγητή κ. Γιάννη Λυγερό, επικεφαλής της μελέτης, και παρουσιάζει τα εντυπωσιακά ευρήματα και τη σημασία τους.{AR} 

Η επιθυμία των επιστημόνων να καθοδηγήσουν τους μικροοργανισμούς στην παραγωγή χρήσιμων για εμάς ουσιών δεν είναι καινούργια. Αυτή η επιθυμία άλλωστε «γέννησε» τη γενετική μηχανική και τη βιοτεχνολογία πριν από περίπου τέσσερις δεκαετίες. Ωστόσο το ζητούμενο δεν είναι πάντοτε εύκολο να ικανοποιηθεί από τις παραδοσιακές προσεγγίσεις της γενετικής μηχανικής. Δεν αρκεί δηλαδή πάντοτε η προσθαφαίρεση γονιδίων για να μετατραπούν οι μικροοργανισμοί σε μίνι εργοστάσια παραγωγής ουσιών βιομηχανικού ή φαρμακευτικού ενδιαφέροντος.

Στόχος του πειραματισμού του έλληνα ερευνητή και των συνεργατών του ήταν να μπορέσουν να κάμψουν τις αντιρρήσεις του μικροοργανισμού όχι τροποποιώντας τα γονίδιά του αλλά ρυθμίζοντας την έκφρασή τους εξωγενώς. Εύκολο να το λέει κανείς, αλλά δύσκολο να το κάνει! Σε συνεργασία με βιολόγους του Πανεπιστημίου του Σαν Φρανσίσκο, η ερευνητική ομάδα του κ. Λυγερού χρησιμοποίησε ως πειραματόζωο τον μήκυτα Saccharomyces cerevisiae. Πρόκειται ίσως για τον παλαιότερο μικροβιακό συνεργάτη των ανθρώπων, αφού χρησιμοποιείται από αρχαιοτάτων χρόνων για την παραγωγή ψωμιού και κρασιού. Είναι επίσης ο πλέον μελετημένος μονοκυτταρικός ευκαρυωτικός οργανισμός (ευκαρυωτικοί είναι οι οργανισμοί που φέρουν κάρυο, πυρήνα στον οποίο εντοπίζεται το γενετικό υλικό τους).