Άρθρο της Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν στο protothema.gr: Ανοίγουμε τον δρόμο για μια τεχνολογικά κυρίαρχη Ευρώπη

Χάρη στην τεχνολογία, αυτά τα θαύματα γίνονται ολοένα και πιο συναρπαστικά και συμβαίνουν όλο και συχνότερα. Μας βοηθούν να ανιχνεύσουμε καλύτερα τον καρκίνο, να κάνουμε χειρουργικές επεμβάσεις ακριβείας και να αναπτύξουμε θεραπείες προσαρμοσμένες στις ανάγκες του κάθε ασθενούς.

Όλα αυτά συμβαίνουν εδώ και τώρα, στην Ευρώπη. Επιθυμία μου όμως είναι να αποτελέσουν μόνο την αρχή και να γίνουν ο κανόνας για ολόκληρη την κοινωνία μας, από τη γεωργία έως τα χρηματοοικονομικά κι από τον πολιτισμό έως τις κατασκευές, από τη μάχη κατά της κλιματικής αλλαγής έως την καταπολέμηση της τρομοκρατίας.

Αυτό είναι το όραμα της νέας ψηφιακής στρατηγικής την οποία θα παρουσιάσει αυτή την εβδομάδα η Ευρωπαϊκή Επιτροπή.

Πιστεύουμε ότι ο ψηφιακός μετασχηματισμός μπορεί να δώσει ώθηση στις οικονομίες μας και να μας βοηθήσει να βρούμε ευρωπαϊκές λύσεις στις παγκόσμιες προκλήσεις. Πιστεύουμε ότι οι πολίτες πρέπει να αποκτήσουν τα εφόδια ώστε να λαμβάνουν καλύτερες αποφάσεις βάσει των γνώσεων που αντλούνται από τα δεδομένα μη προσωπικού χαρακτήρα. Και θέλουμε τα δεδομένα αυτά να είναι διαθέσιμα σε όλους τους φορείς, δημόσιους και ιδιωτικούς, μεγάλους ή μικρούς, στις νεοφυείς αλλά και στις μεγάλες επιχειρήσεις. Έτσι, η κοινωνία στο σύνολό της θα μπορέσει να αξιοποιήσει πλήρως την καινοτομία και τον ανταγωνισμό ώστε να ωφεληθούμε όλοι από το «ψηφιακό μέρισμα».

Αυτή η ψηφιακή Ευρώπη θα πρέπει να αντανακλά τα καλύτερα στοιχεία μιας Ευρώπης ανοικτής, δίκαιης, πολύμορφης, δημοκρατικής, που έχει εμπιστοσύνη στις δυνάμεις της.

Το εύρος της στρατηγικής μας αντικατοπτρίζει το μέγεθος και τη φύση της μετάβασης που έχουμε μπροστά μας. Καλύπτει τα πάντα, από την κυβερνοασφάλεια και τις υποδομές ζωτικής σημασίας ως την ψηφιακή εκπαίδευση, τις ψηφιακές δεξιότητες, τη δημοκρατία και τα μέσα ενημέρωσης. Ανταποκρίνεται στη φιλοδοξία της Ευρωπαϊκής Πράσινης Συμφωνίας, για παράδειγμα προωθώντας την κλιματική ουδετερότητα των κέντρων δεδομένων έως το 2030.

Ωστόσο, σύμφωνα και με όσα θα παρουσιάσουμε αυτή την εβδομάδα, ο ψηφιακός μετασχηματισμός δεν μπορεί να αφεθεί στην τύχη. Πρέπει να διασφαλίσουμε ότι στο διαδίκτυο τα δικαιώματά μας, η ιδιωτικότητά μας και τα μέσα προστασίας μας είναι εξίσου αποτελεσματικά όπως και εκτός διαδικτύου· ότι μπορούμε να ορίζουμε τη ζωή μας και τον τρόπο διαχείρισης των προσωπικών μας δεδομένων· ότι μπορούμε να εμπιστευόμαστε στην τεχνολογία οτιδήποτε λέμε και πράττουμε· ότι η τεχνολογία δεν συνοδεύεται από νέες αξίες.
Κατανοώ απόλυτα ότι η τεχνολογία, και ιδίως αυτοί που την ελέγχουν, δεν έχουν ακόμη κερδίσει την εμπιστοσύνη πολλών ανθρώπων. Η εμπιστοσύνη υπονομεύεται όταν οι μεγάλες διαδικτυακές πλατφόρμες χρησιμοποιούν τα δεδομένα των ίδιων τους των πελατών με αθέμιτο τρόπο ή όταν η παραπληροφόρηση αντικαθιστά την υπεύθυνη δημοσιογραφία και η προσέλκυση των κλικ μετράει περισσότερο από την αλήθεια.

Γι’ αυτό καταλαβαίνω και σέβομαι την δυσπιστία, την αμφιβολία και την απαισιοδοξία ορισμένων ανθρώπων απέναντι στην τεχνολογία. Και γι’ αυτόν ακριβώς τον λόγο πιστεύω ότι χρειαζόμαστε μια ψηφιακή μετάβαση που να είναι από τον σχεδιασμό και τη φύση της ευρωπαϊκή. Μια μετάβαση που να αποκαθιστά την εμπιστοσύνη, όπου αυτή έχει χαθεί, και να ενισχύει όση εμπιστοσύνη υπάρχει ακόμη. Στο πλαίσιο αυτό, οι μεγάλοι παίκτες της ψηφιακής αγοράς πρέπει να αναλάβουν τις ευθύνες τους, μεταξύ άλλων, αφήνοντας τους Ευρωπαίους να έχουν πρόσβαση στα συλλεγόμενα δεδομένα. Η ψηφιακή μετάβαση της Ευρώπης δεν αφορά τα κέρδη των λίγων, αλλά τις γνώσεις και τις ευκαιρίες των πολλών. Ίσως μάλιστα απαιτήσει νομοθετική ρύθμιση, όπου κριθεί απαραίτητο.

Η ψηφιακή μετάβαση της Ευρώπης πρέπει να προστατεύει και να ενδυναμώνει τους πολίτες, τις επιχειρήσεις και την κοινωνία στο σύνολό της. Πρέπει να επιτυγχάνει αποτελέσματα για τους ανθρώπους, ώστε να αισθανθούν ότι η τεχνολογία ωφελεί τη ζωή τους. Για να συμβεί αυτό, η Ευρώπη πρέπει να διαθέτει τις δικές της ψηφιακές ικανότητες σε τομείς όπως η κβαντική υπολογιστική, τα δίκτυα 5ης γενιάς, η κυβερνοασφάλεια και η τεχνητή νοημοσύνη. Αυτές είναι κάποιες από τις τεχνολογίες που έχουμε ορίσει ως τομείς στρατηγικών επενδύσεων, στους οποίους η ενωσιακή χρηματοδότηση θα μπορεί να προσελκύει εθνικά και ιδιωτικά κεφάλαια.

Η πλήρης αξιοποίηση της ψηφιακής τεχνολογίας και των δεδομένων είναι εξίσου σημαντική για τις μεγάλες βιομηχανίες, όσο και για τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις. Παρόλο που οι σπουδαιότερες ιδέες πολλές φορές προέρχονται από τις πιο μικρές νεοφυείς επιχειρήσεις, οι μικρές ευρωπαϊκές εταιρείες συχνά αντιμετωπίζουν δυσκολίες στην προσπάθειά τους να αναπτυχθούν στον ψηφιακό κόσμο. Θέλουμε οι ελληνικές νεοφυείς επιχειρήσεις να έχουν τις ίδιες ευκαιρίες επέκτασης, προσέλκυσης κεφαλαίων και ανάπτυξης, τις οποίες διαθέτουν οι ομόλογοί τους στη Σίλικον Βάλεϊ.

Για τον σκοπό αυτό, θα πρέπει να υπερβούμε τον κατακερματισμό της ενιαίας μας αγοράς, ο οποίος στο διαδίκτυο είναι μεγαλύτερος από ό,τι σε άλλους τομείς. Πρέπει να ενώσουμε τις δυνάμεις μας άμεσα. Όχι μέσω της ομογενοποίησής μας, αλλά αξιοποιώντας την κλίμακα και την πολυμορφία μας, που αποτελούν βασικούς παράγοντες επιτυχίας της καινοτομίας.

Και θα χρειαστούμε πόρους ανάλογους της φιλοδοξίας μας. Γι’ αυτό και στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο αυτής της εβδομάδας θα επιμείνω σε έναν σύγχρονο και ευέλικτο προϋπολογισμό της ΕΕ που να επενδύει στο μέλλον μας και στην έρευνα, στη διάδοση της καινοτομίας και στις δεξιότητες, έτσι ώστε η φιλοδοξία μας να γίνει πράξη.
Τα παραπάνω είναι απαραίτητα αν θέλουμε η Ευρώπη να ηγηθεί σε τομείς που παρουσιάζουν τεράστιες προοπτικές, όπως τα δεδομένα και η τεχνητή νοημοσύνη. Αυτή την εβδομάδα, θα παρουσιάσουμε τα σχέδιά μας για τους δύο αυτούς τομείς, μαζί με την ευρύτερη ψηφιακή μας στρατηγική.

Αφετηρία όσον αφορά τα δεδομένα θα πρέπει πάντοτε να είναι η προστασία των προσώπων. Η Ευρώπη ήδη διαθέτει το αυστηρότερο ρυθμιστικό πλαίσιο στον κόσμο και τώρα θα προσφέρουμε στους Ευρωπαίους τα απαραίτητα εργαλεία ώστε να έχουν ακόμη περισσότερο έλεγχο.

Υπάρχει, όμως, και ένα άλλο είδος δεδομένων που αποτελεί ανεκμετάλλευτο χρυσωρυχείο για τη μελλοντική οικονομία, η οποία θα αξιοποιεί τα δεδομένα. Αναφέρομαι στα ανωνυμοποιημένα δεδομένα κινητικότητας, στα μετεωρολογικά δεδομένα που συλλέγουν τα αεροσκάφη, στις δορυφορικές εικόνες, αλλά και στα βιομηχανικά και εμπορικά δεδομένα που αφορούν τα πάντα, από τις επιδόσεις των κινητήρων ως την κατανάλωση ενέργειας.

Σε αυτού του είδους τα δεδομένα μη προσωπικού χαρακτήρα μπορεί να βασιστεί ο σχεδιασμός και η ανάπτυξη νέων, αποδοτικότερων και πιο βιώσιμων προϊόντων και υπηρεσιών. Και τα δεδομένα αυτά μπορούν να αναπαραχθούν ουσιαστικά χωρίς κανένα κόστος. Σήμερα, ωστόσο, το 85 % των πληροφοριών που παράγουμε μένει ανεκμετάλλευτο. Αυτό πρέπει να αλλάξει.

Θα εκπονήσουμε ένα νομοθετικό πλαίσιο και πρότυπα λειτουργίας για ευρωπαϊκούς χώρους δεδομένων. Εκεί, οι επιχειρήσεις, οι κυβερνήσεις και οι ερευνητές θα μπορούν να αποθηκεύουν τα δεδομένα τους και να έχουν πρόσβαση σε αξιόπιστα δεδομένα που μοιράζονται άλλοι χρήστες. Όλα αυτά, υπό συνθήκες ασφάλειας που δημιουργούν μεγαλύτερη αξία για όλους και εξασφαλίζουν δίκαια κέρδη σε όλους.

Αυτές οι δεξαμενές δεδομένων θα στηρίξουν με τη σειρά τους την προσπάθειά μας να προωθήσουμε στην Ευρώπη την αριστεία και την εμπιστοσύνη στην τεχνητή νοημοσύνη. Η τεχνητή νοημοσύνη βοηθά ήδη τις μικρές επιχειρήσεις να μειώσουν το ενεργειακό τους κόστος, καθιστά τις μεταφορές πιο οικολογικές και αυτοματοποιημένες και τις ιατρικές διαγνώσεις πιο ακριβείς.

Για να βοηθήσουμε τις μεγάλες αλλά και τις μικρές επιχειρήσεις να αξιοποιήσουν πλήρως το δυναμικό της τεχνητής νοημοσύνης, θα επενδύσουμε σε ένα δίκτυο τοπικών κόμβων ψηφιακής καινοτομίας και σε κέντρα αριστείας για προηγμένη έρευνα και εκπαίδευση.

Ταυτόχρονα, θα αναλάβουμε δράση για να διασφαλίσουμε ότι η τεχνητή νοημοσύνη είναι δίκαιη και σύμφωνη με τα υψηλά πρότυπα που έχει θεσπίσει η Ευρώπη σε όλους τους τομείς. Σε μια εποχή που τις αποφάσεις τις επηρεάζουν αλγόριθμοι, η προσήλωσή μας μας στην ασφάλεια, την ιδιωτικότητα και την ίση μεταχείριση στον χώρο εργασίας πρέπει γίνεται απόλυτα σεβαστή. Θα επικεντρώσουμε τα μέτρα μας σε εφαρμογές υψηλού κινδύνου που μπορούν να επηρεάσουν τη σωματική και πνευματική μας υγεία ή που επιδρούν σε σημαντικές αποφάσεις που αφορούν την απασχόληση ή την επιβολή του νόμου.

Στόχος μας δεν είναι να θεσπίσουμε περισσότερες ρυθμίσεις, αλλά να εξασφαλίσουμε πρακτικές εγγυήσεις, λογοδοσία και τη δυνατότητα ανθρώπινης παρέμβασης σε περίπτωση κινδύνου ή διαφορών. Έχουμε διαμορφώσει με επιτυχία άλλους κλάδους της οικονομίας, από την αυτοκινητοβιομηχανία έως τα τρόφιμα, και τώρα θα εφαρμόσουμε την ίδια λογική και τα ίδια πρότυπα στη νέα οικονομία που αξιοποιεί τα δεδομένα.

Συνοψίζω όλα τα παραπάνω με τον όρο «τεχνολογική κυριαρχία». Ο όρος αυτός περιγράφει την ικανότητα που πρέπει να διαθέτει η Ευρώπη να κάνει τις δικές της επιλογές βάσει των αξιών της και με σεβασμό των κανόνων που έχει θεσπίσει. Μόνο έτσι θα μπορέσουμε να αποκτήσουμε όλοι πίστη στην τεχνολογία.