Χρήστος Παπαπολύζος : Τα 5 «μυστικά» για να κάνεις business στα Βαλκάνια
Εδώ και 21 χρόνια, από το 1993, με μια διεθνή ομάδα συνεργατών, αναπτύσσουμε την μάρκα DDB και Optimum Media σε μια μεγάλη γεωγραφική περιοχή που το νοτιότερο της άκρο είναι η Κύπρος και το Βορειότερο το Ταλλίν της Εσθονίας. Συνολικά 22 χώρες, 22 κουλτούρες, πάνω από 150 εκ. κάτοικοι και γεωγραφική έκταση όσο 2,5 φορές η Δυτική Ευρώπη.
Στον χώρο μου, αυτόν της επικοινωνίας, εκπαιδεύω τοπικούς επιχειρηματίες ώστε να ανταποκρίνονται ποιοτικά στις προδιαγραφές της πολυεθνικής DDB, δίνω επιχειρηματικές συμβουλές, διοργανώνω σεμινάρια και προάγω τις σχέσεις μεταξύ των διευθυντών της περιοχής μου ώστε να επεκτείνουν το χαρτοφυλάκιο των πελατών τους.
Στα 23 χρόνια που δραστηριοποιούμαι στο χώρο αυτό, δηλαδή εξαγωγή τεχνογνωσίας, γνώρισα δεκάδες εταιρίες, επιχειρηματίες, καναλάρχες, εκδότες και δημοσιογράφους. Έχω πλέον διαμορφώσει μια σειρά χρήσιμων συμβουλών για όποιον ενδιαφέρεται να δραστηριοποιηθεί στην ευρύτερη περιοχή:
1. Η έννοια «επαγγελματική επιτυχία» σε μια ξένη χώρα δεν συνάδει με τη συνήθεια ορισμένων να πηγαινοέρχονται στη χώρα την εργάσιμη εβδομάδα από Δευτέρα έως Παρασκευή. Τα επιτυχημένα παραδείγματα επιχειρηματιών που προσωπικά εγώ γνωρίζω έχουν τα εξής γνωρίσματα: Μόνιμη διαμονή στη χώρα, άριστη γνώση της τοπικής γλώσσας, διείσδυση στον τοπικό κοινωνικό ιστό (φίλοι, γάμος με μόνιμο κάτοικο, κ.λ.π). Μόνον έτσι γίνεσαι αποδεκτός. Και μόνον έτσι εκλαμβάνεσαι ως ένας από εκείνους και σε εμπιστεύονται.
2. Τίποτα δεν υποκαθιστά τις σχέσεις εμπιστοσύνης. Οι δουλειές – όλες οι δουλειές – γίνονται μεταξύ γνωστών που ο ένας εμπιστεύεται τον άλλο. Συνήθως δουλειές κλείνουν τα βράδια σε εστιατόρια, μετά από κατανάλωση άφθονου αλκοόλ.
3. Η ανατολική Ευρώπη θέλει «γερό συκώτι» όχι μόνο μεταφορικά αλλά και κυριολεκτικά. Αν δεν πιεις ένα μπουκάλι βότκα το βράδυ με τον Ουκρανό, τον Λευκορώσο, τον Αζέρο ή τον Γεωργιανό, φίλος δεν γίνεσαι. Εξαιρούνται φυσικά από αυτόν τον κανόνα οι Μουσουλμάνοι.
4. Η ταπεινότητα είναι αρετή. Ο μύθος που αυτάρεσκα καλλιεργούμε εδώ και εκατοντάδες χρόνια για εσωτερική κατανάλωση, ότι δήθεν είμαστε ο επιούσιος λαός, είναι ΜΥΘΟΣ. Οι γείτονες Βαλκάνιοι, απλά μας ανέχονται. Ίσως οι Σέρβοι να μας συμπαθούν και λιγάκι. Οι πρώην Σοβιετικές δημοκρατίες μας βλέπουν ως περίπου εξωτικά πλάσματα, άλλοι μας λυπούνται για την σημερινή μας κατάσταση και μόνον στην Γεωργία ένιωσα ευπρόσδεκτος (οι Έλληνες ονομάζονται «Μπέρζενι» στην τοπική γλώσσα που σημαίνει «σοφοί»).
5. Το «εύκολο χρήμα» στα Βαλκάνια είναι πλέον παρελθόν. Στις προηγούμενες δεκαετίες είχε επικρατήσει η αντίληψη ότι στα Βαλκάνια μπορεί κανείς να βγάλει «εύκολο χρήμα» γιατί υπάρχει αμάθεια, γιατί η εργασία είναι φτηνή κοκ. Στο παρελθόν αυτή η αντίληψη είχε μια (μικρή) δόση αλήθειας. Σήμερα, δεν έχει καμία σχέση με την πραγματικότητα είναι ένας ακόμα ΜΥΘΟΣ: Οι ευκαιρίες συνεχίζουν να υπάρχουν είναι σε κάποιες περιπτώσεις τεράστιες, άλλα χρειάζονται σοβαρές επενδύσεις, μεθοδικότητα και υπομονή…
Τι έχουμε λοιπόν σαν χώρα και πως μπορούμε να πετύχουμε επαγγελματικά;
Η χώρα μας είναι προνομιούχα, γωνιακό οικόπεδο με θέα. Καταρχάς έχουμε ίσως την ομορφότερη απ´ όλες τις χώρες με τις καλύτερες καιρικές συνθήκες. Ο τουρισμός, 12 μήνες τον χρόνο, είναι δικό μας προνομιακό πεδίο και θα έπρεπε να ζούμε μόνο απ´ αυτό. Το να τους δυσκολεύουμε με τη χορήγηση βίζας για διακοπές είναι το λιγότερο οικονομική αυτοκτονία.
Επίσης η Ελλάδα λόγω προϋπηρεσίας στην ΕΕ, έχει στελέχη με τεχνογνωσία σε πάρα πολλούς τομείς όπως βιομηχανία τροφίμων, βιομηχανικών προϊόντων, υπηρεσίες κ.α.
Αν συνδυάσει κανείς τη δική μας τεχνογνωσία με τα χαμηλά κόστη εργατικών, ενέργειας και μεταφορών που προσφέρουν αυτές οι χώρες, μπορεί να μεγαλουργήσει.
Να προσθέσω ακόμα ότι σε αυτές τις χώρες υπάρχει φιλικό κλίμα προς τις επιχειρήσεις και ευέλικτες μορφές εργασίας. Για παράδειγμα στη Ρουμανία, η αποζημίωση είναι ένας μηνιαίας μισθός, ανεξαρτήτως χρόνου προϋπηρεσίας.
Ένα άλλο προσόν των Ελλήνων σε σύγκριση με τους Βορειοευρωπαίους είναι ότι εμάς δεν μας αποθαρρύνει η γραφειοκρατία, οι συγκεχυμένοι κανόνες του επιχειρηματικού παιχνιδιού και η ασάφεια. Όπως λέω πάντα στους συνομιλητές μου, αν έχεις επιχειρήσει στην Ελλάδα, οτιδήποτε άλλο σου φαίνεται παιχνιδάκι.
Συνοψίζοντας: Ναι, υπάρχουν τεράστιες ευκαιρίες για τους Έλληνες στην ευρύτερη περιοχή. Απαιτείται όμως δέσμευση και προσπάθεια. Κανείς δεν χαρίζει σε κανέναν τίποτα. Σύμμαχός μας είναι ο πλάγιος τρόπος σκέψης που αναπτύξαμε ως λαός για να ξεπερνάμε εμπόδια. Παλαιότερα επί Τουρκοκρατίας και τώρα για να ξεπεράσουμε το γραφειοκρατικό τέρας της Ελλάδας.
Στην προσπάθειά μας για επιτυχία εκτός συνόρων, έχουμε ως εργαλεία, τις ευέλικτες μορφές εργασίας, τα χαμηλά κόστη μισθοδοσίας και ενέργειας, αλλά και τη συνειδητοποίηση των κυβερνήσεων στις χώρες που κινούμαι, ότι μόνον η επιχειρηματικότητα μπορεί να φέρει ανάπτυξη.
Θα ευχόμουν τα παραπάνω να ίσχυαν και για την Ελλάδα. Γιατί αυτά, σε συνδυασμό με το απίστευτο κλίμα, θα την καθιστούσαν την ιδανική χώρα για δουλειές. Σε αντίθεση όμως με τις υπόλοιπες 21 χώρες μου, εμείς δεν βιώσαμε τα “καλά” του σοσιαλισμού / κομουνισμού, ώστε να έχουμε συνειδητοποιήσει πόσο καλύτερα είναι η οικονομία της Ελεύθερης Αγοράς.
Δυστυχώς μόνον αυτή η βίαια κρίση που ζούμε θα μας διδάξει ένα νέο τρόπο ζωής και σκέψης και θα απαιτηθεί πολύς πόνος για να κατακτήσουμε ξανά τη θέση που μας αξίζει.
Χρήστος Παπαπολύζος
Πρόεδρος Νοτιοανατολικής Ευρώπης DDB
