Επιτυχία ή ευτυχία: Παρακίνηση για μια καλύτερη ζωή
Συνέντευξη στην Κορίνα Ντούβλη
Για την ανθρώπινη ψυχολογία και τις αρνητικές σκέψεις μίλησε στη «Ζούγκλα» και στην Κορίνα Ντούβλη ο Προκόπης Κούκης, ομιλητής παρακίνησης, με μεγάλη απήχηση στην ιστοσελίδα του withinsuccess.
Ποιος είναι ο τρόπος λειτουργίας της πρακτικής ψυχολογίας και πώς αντιμετωπίζει τον ανθρώπινο ψυχισμό;
Η πρακτική ψυχολογία αναφέρεται στις πρακτικές λειτουργίες και μηχανισμούς που μας προσφέρει η ανάλυση εις βάθος της ψυχολογίας. Προσφέρει χρήσιμα εργαλεία που είναι άμεσα εφαρμόσιμα στην καθημερινή ζωή κάθε ανθρώπου με σκοπό τη βελτίωση της ποιότητας ζωής του. Το σημαντικότερο ίσως εργαλείο που αναπτύσσει κάποιος μέσα από την έκθεσή του σε υλικό όπως του withinsuccess είναι η συνειδητότητα. Τις περισσότερες φορές στη ζωή μας δρούμε παρορμητικά, με γνώμονα τα συναισθήματα που βιώνουμε κάθε δεδομένη στιγμή. Αυτό μας κάνει πολύ ευάλωτους, καθώς παίρνουμε λάθος αποφάσεις, λέμε πράγματα που δεν εννοούμε και καταλήγουμε εν τέλει να δυσχεραίνουμε κάθε κατάσταση. Η συνειδητότητα προσθέτει λογική, συνείδηση και αρετές όπως η αποφασιστικότητα, η ψυχραιμία και η μεθοδικότητα σε κάθε μας απόφαση. Με απλά λόγια, η συνειδητότητα μπορεί να μας κάνει να αναλογιστούμε για τι κάνουμε ό,τι κάνουμε και πώς πρέπει να δράσουμε για να φτάσουμε εκεί που θέλουμε, πάντα με γνώμονα την πλήρη επίγνωση.
Πώς κάποιος μπορεί να ενθαρρυνθεί μέσα από μια ενθαρρυντική σας ομιλία; Μια ομιλία παρακίνησης;
Οι ομιλίες παρακίνησης δεν λειτουργούν εμψυχωτικά λόγω του ισχυρού λόγου και της μεταδοτικότητας του ομιλητή, αλλά λόγω του ότι ο ακροατής ανακαλύπτει κρυμμένες δικές του αλήθειες, μέσα από τα λόγια του ομιλητή, που μέσα στον «θόρυβο» και στην αρνητικότατα της σύγχρονης κοινωνίας είναι δυσκολότερο να ανακαλύψει μόνος του.
Ο κάθε άνθρωπος βαθιά μέσα του έχει όλες τις απαντήσεις που χρειάζεται, απλώς θέλει μια βοήθεια ώστε να τις αντιληφθεί και να τις αποδεχτεί. Έτσι, ο έντονος ενθουσιασμός των ακροατών όταν ακούν κάτι που νιώθουν ότι τους εκφράζει σε μια ομιλία είναι στην ουσία μια κρυμμένη αλήθεια που είχαν μέσα τους, που για πρώτη φορά επιβεβαιώνεται και έρχεται στο φως. Έτσι, ανακαλύπτοντας κάποιος τις δικές του αλήθειες, μπορεί να ξεκινήσει πολύ πιο συνειδητά και προετοιμασμένα οποιοδήποτε βήμα του.
Πόσο σημαντικό είναι κάποιος να έχει κίνητρα για οποιαδήποτε προκειμένη δράση του; Πώς συμβάλλουν τα κίνητρα στη λήψη πρωτοβουλιών;
Αν δεν υπάρχει το κίνητρο, δεν υπάρχει λόγος για δράση. Αυτός είναι ένας βασικός κανόνας, όχι μόνο της ζωής των ανθρώπων, αλλά και της φύσης. Ένα λιοντάρι, αν δεν έχει κίνητρο να ικανοποιήσει την πείνα του, δεν θα κυνηγήσει ποτέ. Το κίνητρο για την επίτευξη ενός στόχου είναι αυτό που μας σηκώνει από το κρεβάτι το πρωί, όχι το ξυπνητήρι.
Έτσι, όταν δουλεύουμε πάνω σε κάτι που είναι πραγματικά σημαντικό για εμάς, θα «αναγκαστούμε» κατά κάποιον τρόπο να λάβουμε πρωτοβουλίες και να δράσουμε ώστε να πλησιάσουμε έστω και ένα βήμα πιο κοντά στον αυτοσκοπό μας. Πολλοί άνθρωποι, όμως, δυσκολεύονται να βρουν αυτό το κάτι για το οποίο θα πρέπει να παλέψουν για να κατακτήσουν και σε αυτό βοηθάει πολύ, όπως είπαμε και πριν, η ανάπτυξη της συνειδητότητας.
Μια ομιλία παρακίνησης διαφέρει πολύ σε μια συμβουλευτική – καθοδηγητική ομιλία; Σε τι βαθμό ο άνθρωπος χρειάζεται συνήθως μια συμβουλή και πόσο αποδοτική μπορεί να αποτελέσει μια συμβουλή;
Μια ομιλία παρακίνησης προσπαθεί, όπως είπαμε προηγουμένως, να «φανερώσει» κρυμμένες αλήθειες του ακροατηρίου και γενικά απευθύνεται σε έναν μεγάλο αριθμό ατόμων. Είναι πιο γενική και έχει στόχο να δώσει τη «σπίθα» που απαιτείται ώστε να ξεκινήσει το ταξίδι της προσωπικής εσωτερικής αναζήτησης του ατόμου. Μια συμβουλευτική – καθοδηγητική ομιλία απευθύνεται σε μικρότερο αριθμό ατόμων και είναι πιο στοχευμένη ανάλογα με τις ανάγκες του ακροατηρίου.
Όλοι έχουμε την ανάγκη, κάποιες στιγμές, να ζητήσουμε μια βοήθεια ή μια συμβουλή από κάποιο άτομο που εμπιστευόμαστε και ξέρουμε πως θα μας καταλάβει. Μέσα από το withinsuccess απαντάω καθημερινά σε δεκάδες ερωτήσεις των ακολούθων της σελίδας πάντα με αρχή πως μια συμβουλή θα πρέπει να λειτουργεί ως κατευθυντήριος δύναμη με βάση τα δεδομένα που έχει εκφράσει αυτός που τη ζητάει, και ποτέ δεν πρέπει να είναι της μορφής «κάνε αυτό…».
Τις περισσότερες φορές οι άνθρωποι το μόνο που έχουν ανάγκη είναι μια βοήθεια, ώστε να απομακρύνουν τον «θόρυβο» από το μυαλό τους (που τις περισσότερες φορές είναι προϊόν της υπερανάλυσης) κρατώντας μόνο αυτά που είναι σημαντικά γι' αυτούς. Μια συμβουλή από το σωστό άτομο μπορεί να «ξεδιαλύνει» το τοπίο και να προσδώσει αντικειμενικότητα και αμεροληψία στη διαδικασία λήψης μιας απόφασης. Αλλά θα ήθελα να ξανατονίσω πως είναι αναγκαίο να προέρχεται από ένα άτομο εμπιστοσύνης.
Πολλοί άνθρωποι αρνούνται να επισκεφθούν ψυχολόγο θεωρώντας τη διαδικασία της ψυχοθεραπείας περίπλοκη, ίσως και περιττή. Τι θα λέγατε σε έναν αρνητικά προκατειλημμένο άνθρωπο που διατηρεί αντιστάσεις και που ίσως τον αγχώνει η ιδέα τού να γνωρίσει καλύτερα τον εαυτό του;
Το ταξίδι της ανακάλυψης του «ανώτερού μας εαυτού», όπως ονομάζω την προσωπική προσπάθεια για εξέλιξη του εαυτού μας, είναι γεμάτο από ενθουσιασμό αλλά και δυσκολίες. Δεν είναι εύκολο να αντικρίζεις αλήθειες αλλά είναι πολύ πιο επώδυνο να τις αγνοείς. Για να αλλάξουμε κάτι, θα πρέπει πρώτα να το αναγνωρίσουμε και έπειτα να έχουμε την πυγμή να δράσουμε. Καλώς ή κακώς, κατά τη διάρκεια της ζωής μας ο καθένας από εμάς έχει αναπτύξει κάποια μοτίβα συμπεριφοράς και σκέψης που ίσως τον εμποδίζουν να ζήσει όπως επιθυμεί.
Αυτά τα μοτίβα ίσως ήταν πολύ χρήσιμα στα παιδικά του χρόνια, αλλά, όταν πλέον έχουν αλλάξει τα δεδομένα, χρήζουν μιας τροποποίησης. Έτσι, αυτή την τροποποίηση στοχεύουν οι συναντήσεις με ειδικούς, που με τον τρόπο τους σε καθοδηγούν ώστε να ανακαλύψεις τις δικές σου αλήθειες. Ναι, είναι τόσο απλό όσο ακούγεται. Η επίσκεψη λοιπόν σε έναν ειδικό δεν είναι επειδή «υπάρχει κάποιο πρόβλημα με εμένα», αλλά επειδή «θέλω να κάνω τη ζωή μου καλύτερη, γιατί το αξίζω». Ποτέ δεν είναι περιττό για κάποιον να καλυτερεύσει τη ζωή του.
Με ποιον τρόπο μια ομιλία παρακίνησης είναι αρκετά αποτελεσματική ώστε να «ευαισθητοποιήσει» αρκετά έναν άνθρωπο να κάνει το πρώτο βήμα;
Όπως ανέφερα και προηγουμένως, μια ομιλία παρακίνησης θα πρέπει να «μιλήσει» στην ψυχή των ακροατών. Μέσα από αυτή θα πρέπει να ανακαλύψουν κρυμμένες πτυχές του εαυτού τους, να αναθεωρήσουν κάποιες περιοριστικές πεποιθήσεις τους και να αποκτήσουν το σθένος ώστε να κάνουν το «πρώτο βήμα», όπου χρειάζεται.
Είναι σημαντικό ο ομιλητής να έχει τη μεταδοτικότητα, αλλά ακόμα πιο σημαντικό είναι να εκφράζει τις δικές του εσωτερικές αλήθειες, γιατί μόνο τότε θα καταφέρει να «αγγίξει» το ακροατήριο. Το μεγαλύτερο λάθος που κάνουν οι περισσότεροι coaches είναι να μεταφέρουν απλά κάτι που τους έχει διδάξει κάποιος άλλος, χωρίς να το έχουν ενστερνιστεί πλήρως ώστε να μπορούν να το μεταδώσουν αποτελεσματικά.
Πόσο σημαντικό είναι, τελικά, το πρώτο βήμα στις περιστάσεις της ζωής μας;
Ο κόσμος όπως τον γνωρίζουμε έχει δημιουργηθεί από ανθρώπους που έκαναν το «πρώτο βήμα». Κανείς δεν πίστευε πως κάποιο αντικείμενο μπορεί να πετάξει, μέχρι που οι αδελφοί Wright έκαναν το πρώτο βήμα και δημιούργησαν το πρώτο αεροπλάνο. Τα πρώτα βήματα σε οτιδήποτε είναι τα πιο δύσκολα, και γι’ αυτό τα άτομα που τα κάνουν ανταμείβονται.
Έτσι και σε προσωπικό επίπεδο, για να καταφέρει κανείς να πλησιάσει την ιδανική για αυτόν ζωή, είναι αναγκαίο να αψηφά τον φόβο της αποτυχίας και να κάνει την αρχή που θα επιφέρει την αλλαγή. Το πιο σημαντικό είναι να θυμόμαστε πως ο φόβος της αποτυχίας δεν είναι τίποτα μπροστά στον φόβο τού να μετανιώσεις για κάτι που δεν έκανες και στη σκέψη τού «τι θα γινόταν αν το έκανα;».
Πώς συνδέεται η κοινωνική παθογένεια με την ψυχική υγεία του ανθρώπου;
Η ψυχική υγεία του κάθε ανθρώπου επηρεάζει τα πάντα γύρω του. Όταν δεν νιώθεις καλά, δεν θα φέρεσαι καλά στους γύρω σου, και αν δεν φέρεσαι καλά στους γύρω σου, οι «γύρω» σου δεν θα φέρονται καλά στους γύρω τους, γιατί η αρνητική ενέργεια, όπως κάθε ενέργεια, έχει την ικανότητα να μεταφέρεται.
Τα περισσότερα προβλήματα τις σύγχρονης κοινωνίας έγκειται στο γεγονός πως έχουμε βάλει σε δεύτερη μοίρα την ψυχική υγεία του ανθρώπου, σαν τα χρήματα, οι τίτλοι και οι αξιώσεις να έχουν μεγαλύτερη σημασία από το αν κάποιος νιώθει καλά με τον εαυτό του ή είναι χαρούμενος. Είναι πλέον καιρός η σημαντικότητα της ψυχικής υγείας να έρθει στο προσκήνιο και αλυσιδωτά να επηρεάσει θετικά τη συνολική ευημερία της κοινωνίας μας.
Πόσο καθοριστική είναι η οπτική μέσα από την οποία βλέπουμε τα πράγματα;
Η πραγματικότητα είναι πάντα υποκειμενική και εξαρτάται από το ποιος την παρατηρεί. Ο καθένας από εμάς βλέπει τον κόσμο διαφορετικά με βάση τους νοητικούς μηχανισμούς που έχει «χτίσει». Αυτοί οι νοητικοί μηχανισμοί είναι αποτέλεσμα των εμπειριών μας, των γνώσεών μας, του κοινωνικού μας περίγυρου και των διαφόρων προκαταλήψεών μας. Ως εκ τούτου, αν προσπαθήσουμε να βελτιώσουμε αυτά τα χαρακτηριστικά μας, θα μπορούμε να αντιλαμβανόμαστε μια πιο πολύπλευρη οπτική που θα μας βοηθήσει να αποκτήσουμε μεγαλύτερη επίγνωση του κόσμου γύρω μας και να λαμβάνουμε τις καλύτερες δυνατές αποφάσεις.
Αν υπήρχε ένα σύντομο απλουστευμένο εγχειρίδιο ζωής που να μας έλυνε απορίες και καθημερινούς προβληματισμούς, ποιες 5 σημαντικότερες συμβουλές θα περιλάμβανε;
- Μην παίρνεις τίποτα προσωπικά. Τις περισσότερες φορές οι αντιδράσεις των ανθρώπων απέναντι σου έχουν να κάνουν με αυτούς και όχι εσένα.
- Να έχεις αισιοδοξία, όχι προσδοκίες. Οι προσδοκίες σε «αγκιστρώνουν» σε κάποιο σενάριο που, αν δεν συμβεί, θα απογοητευθείς.
- Μην αφήσεις τη γνώμη των άλλων να επηρεάσει την κατεύθυνση της ζωής σου.
- Να έχεις δίπλα σου ανθρώπους που είναι περήφανοι για σένα και θέλουν το καλό σου.
- Να έχεις υπομονή. Αυτά που αξίζουν πραγματικά, χρειάζονται χρόνο.
Και επειδή μου αρέσει να «σπάω τους κανόνες», θα πρόσθετα και άλλο ένα: Ποτέ δεν είναι αργά να γίνεις αυτό που πάντα ήθελες.
Πόσο απέχει η επιτυχία από την ευτυχία;
Η επιτυχία συνήθως συνδέεται με την επίτευξη στόχων και αποτελεί μια γνώμη ενός ανθρώπου για κάποιον άλλον. Αν ένας άνθρωπος πληροί τα δικά σου προσωπικά κριτήρια της «επιτυχίας» θα τον πεις «πετυχημένο». Ως εκ τούτου, η επιτυχία δεν μας αφορά σε προσωπικό επίπεδο, καθώς είναι η «εικόνα» μας στην κοινωνία πάντα μέσα από την υποκειμενική οπτική των ανθρώπων που την απαρτίζουν. Σε αντίθεση, η ευτυχία έχει να κάνει ξεκάθαρα με εμάς. Είναι η αίσθηση πληρότητας και ικανοποίησης που νιώθουμε για αυτό που είμαστε. Είμαστε ευτυχισμένοι όταν πράττουμε σεβόμενοι τον αληθινό, «εσωτερικό» μας εαυτό.
Έτσι, η επιτυχία δεν σημαίνει ευτυχία. Ειδικά στη σύγχρονη κοινωνία όπου τα κριτήρια για να ονομαστεί κάποιος πετυχημένος είναι επιφανειακά και δεν συνδέονται καθόλου με τον εσωτερικό ψυχισμό των ανθρώπων. Ένα καλό αμάξι, ένα μεγάλο σπίτι και μια καλή δουλειά κάποιου θεωρούνται «επιτυχία» ακόμη και αν αυτά σημαίνουν άγχος, καθόλου ελεύθερος χρόνος, απασχόληση σε μια καταπιεστική δουλειά που μισεί, εθισμοί και επιφανειακές διαπροσωπικές σχέσεις. Στη σύγχρονη κοινωνία η «επιτυχία» απέχει πολύ από την ευτυχία. Ίσως «πλησιάσουν» όταν καταφέρουμε να επαναπροσδιορίσουμε τα χαρακτηριστικά της επιτυχίας σαν κοινωνία.
Βιογραφικό σημείωμα
Ονομάζομαι Προκόπης Κούκης και είμαι ένας 26χρονος που τον ελκύει ιδιαίτερα ο κόσμος της αυτοβελτίωσης και της προσωπικής εξέλιξης – με ό,τι συνεπάγεται αυτό. Το χαρακτηριστικό που ίσως με έχει βοηθήσει να εμβαθύνω λίγο περισσότερο, είναι το ενδιαφέρον μου να παρατηρώ τον κόσμο γύρω μου και τους ανθρώπους, δημιουργώντας μοτίβα βάσει των παρατηρήσεών μου.
Από μικρός, σχεδόν τα πάντα γύρω μου είχαν να κάνουν με την αυτοβελτίωση, από τα τραγούδια που άκουγα, από τις ταινίες που έβλεπα, τα βιβλία που διάβαζα και τις συζητήσεις που έκανα. Η θέλησή μου να μοιραστώ την κοσμοθεωρία μου με άλλα άτομα με έκανε να δημιουργήσω μία σελίδα αυτοβελτίωσης στο Instagram που ονομάζεται withinsuccess.
Η σελίδα αναπτύχθηκε ταχύτατα φτάνοντας τους 130 χιλιάδες ακόλουθους (αυτή τη στιγμή) και με μηνιαία απήχηση κοντά στο 2/3 των Ελληνικών λογαριασμών του Instagram (ναι! Αυτό σημαίνει πρακτικά πως αν σταματήσεις έναν τυχαίο άνθρωπο στον δρόμο που να έχει Instagram, υπάρχει 33% πιθανότητα να έχει δει έστω και μία δημοσίευση από το withinsuccess αυτό το μήνα).
Μέσα από τη σελίδα αυτή εκφράζω τη γενικότερη αντίληψη που με έχει βοηθήσει στη ζωή μου, προσπαθώντας παράλληλα να βοηθήσω και άλλα άτομα να δουν τον κόσμο «λίγο αλλιώς».
