Η εξάρτηση από την παραπληροφόρηση – Γιατί αγαπάμε το Διαδίκτυο, ενώ δεν το εμπιστευόμαστε
Από την στιγμή που το διαδίκτυο άρχισε να γίνεται προσβάσιμο στο ευρύ κοινό, τα δεδομένα στον χώρο της ενημέρωσης άρχισαν να αλλάζουν δραματικά. Σε έναν απύθμενο ωκεανό πληροφοριών, διαθέσιμο για τον καθένα, μπορεί να βρεθεί κάθε είδους είδηση ή άποψη.
Ο κόσμος δεν άργησε να αγαπήσει τις μοναδικές παροχές που προσφέρει ο πληθωρικός διαδικτυακός κόσμος. Παράλληλα όμως, η τεράστια γκάμα πληροφοριών δημιούργησε άλλης φύσεως προβλήματα στους χρήστες του. Κατά πόσο μια πηγή μπορεί να θεωρηθεί αξιόπιστη; Παρατηρώντας έρευνες γύρω από την χρήση του διαδικτύου, καταλήγουμε στο συμπέρασμα πως παρόλο που η πλειοψηφία το προτιμά ως μέσο ενημέρωσης, το θεωρεί μια τεράστια πηγή παραπληροφόρησης.
Σε έρευνα που είχε πραγματοποιηθεί σε 1.900 άτομα από την Harris Interactive, προέκυψε πως το 98% των ερωτηθέντων δεν εμπιστεύεται απόλυτα όσα διαβάζει σε ιστοσελίδες, blogs και forums. Οι ανακριβείς και ελλιπείς πληροφορίες, τα άρθρα διαφημιστικού χαρακτήρα και οι «άγνωστες» πηγές πληροφόρησης ήταν οι κύριοι λόγοι που δικαιολογούσαν αυτό το απίστευτο κλίμα δυσπιστίας.
Πως όμως είναι δυνατόν το διαδίκτυο να έχει «μονοπωλήσει» τον τομέα της ενημέρωσης, όταν οι χρήστες του δεν το εμπιστεύονται; Το 98% είναι ένα ποσοστό που προκαλεί εντυπώσεις, όμως δεν αντικατοπτρίζει την… πραγματική σχέση που έχουμε με το διαδίκτυο. Υπάρχουν συγκεκριμένες πηγές πληροφόρησης που χαρακτηρίζονται από την ακρίβεια τους, γεγονός που γίνεται απόλυτα αντιληπτό από τους συχνούς χρήστες του internet.
Μια άλλη έρευνα έρχεται εν μέρει να καταρρίψει τα δεδομένα της πρώτης. Το 73% των καταναλωτών, εμπιστεύεται τις online κριτικές για τα προϊόντα, όσο θα εμπιστευόταν και μια προσωπική συμβουλή. Με άλλα λόγια, η έμμεση διαδικτυακή πληροφόρηση από σχόλια, κριτικές και βαθμολογήσεις, έχει βαρύνουσα σημασία για τους χρήστες του. Αλλωστε, υπάρχουν forums που μπορούν να δώσουν την πιο αποτελεσματική βοήθεια για καθημερινά προβλήματα. Ειδικά σε τεχνικά ζητήματα, όπως για παράδειγμα η διόρθωση μιας μικρής βλάβης στον υπολογιστή, οι διαδικτυακοί χώροι «ερωτοαπαντήσεων» προσφέρουν την πιο γρήγορη και ίσως την βέλτιστη λύση.
Οταν όμως οι αναζητήσεις των χρηστών σοβαρεύουν, τότε τα αποτελέσματα της έρευνας τους μόνο αξιόπιστα δεν μπορούν να θεωρηθούν. Αν για παράδειγμα ψάξει κανείς για ιατρικές συμβουλές, είναι… μαθηματικά βέβαιο πως θα βρει δημοσιεύσεις που δεν θα έχουν καμία σχέση με το πρόβλημα του. Ωστόσο, όσο ακατάλληλο και να θεωρούμε το Google για ένα θέμα υγείας, δεν υπάρχει περίπτωση να μην… ζητήσουμε την άποψη του. Σε αυτό το παράδειγμα συνοψίζεται η σχέση «αγάπης και μίσους» που έχουμε με το internet.
Φυσικά οι «κυρίαρχες» εταιρίες, όπως για παράδειγμα η Google, έχουν αρχίσει μια προσπάθεια να οργανώσουν το χαοτικό περιβάλλον του. Η γνωστή μηχανή αναζήτησης έχει πλέον την δυνατότητα να «φιλτράρει» τις ιατρικές δημοσιεύεσιες. Ετσι, όταν οι χρήστες ψάχνουν για ιατρικές συμβουλές, εμφανίζονται στην κορυφή των απαντήσεων μια σειρά από σχετικές πληροφορίες και συστάσεις που είναι ελεγμένες από γιατρούς. Ωστόσο, αυτό δεν είναι παρά μια μικρή διόρθωση στο τεράστιο πρόβλημα της παραπληροφόρησης.
Αν δεν συμβεί κάτι συνταρακτικό, ο χώρος του internet θα παραμείνει για αρκετά ακόμα μια ανεξάντλητη πηγή αναξιόπιστων πληροφοριών. Οπότε θα πρέπει να συνεχίσουμε την αυστηρή αμφισβήτηση σε ο,τι συναντάμε, αλλά και να… προσέχουμε και τι ρωτάμε.
