Ίσως να έχει βρεθεί η ταχύτερα αναπτυσσόμενη μαύρη τρύπα των τελευταίων 9 δισεκατομμυρίων ετών

Σύνταξη – Επιμέλεια: Στέλιος Βασιλούδης

Οι ερευνητές ανακάλυψαν ένα εξαιρετικά φωτεινό κβάζαρ, ένα φωτεινό αντικείμενο που τροφοδοτείται από μια υπερμεγέθη μαύρη τρύπα, χρησιμοποιώντας το SkyMapper Southern Sky Survey -ένα τηλεσκόπιο 1,3 μέτρων- στο Coonabarabran της Νέας Νότιας Ουαλίας. Η μαύρη τρύπα καταναλώνει το ισοδύναμο μιας Γης κάθε δευτερόλεπτο και έχει μάζα 3 δισεκατομμυρίων Ήλιων.

Το αντικείμενο -J114447.77-430859.3 ή J1144 για συντομία- είναι 7.000 φορές πιο φωτεινό από όλο το φως του Γαλαξία. 

Ο επικεφαλής ερευνητής Δρ. Christopher Onken, του Εθνικού Πανεπιστημίου της Αυστραλίας, είπε ότι η υπερμεγέθης μαύρη τρύπα βρίσκεται «λίγο – πολύ στα μισά του σύμπαντος. Το φως που βλέπουμε από αυτή την αναπτυσσόμενη μαύρη τρύπα, μας ταξιδεύει εδώ και περίπου 7 δισεκατομμύρια χρόνια πίσω», λέει ο ίδιος. Το Big Bang σημειώθηκε περίπου 13,8 δισεκατομμύρια χρόνια νωρίτερα. Το J1144 ήταν το πιο φωτεινό κβάζαρ στα τελευταία 9 δισεκατομμύρια χρόνια της κοσμικής ιστορίας, ανακάλυψαν οι επιστήμονες.

Υπάρχουν κι άλλες μαύρες τρύπες παρόμοιου μεγέθους «αλλά όλες τείνουν να είναι πολύ νεότερες στην ιστορία του σύμπαντος όπου οι συγχωνεύσεις μεταξύ γαλαξιών ήταν πολύ πιο συχνές», λέει ο Onken. Ο λόγος για την ασυνήθιστη φωτεινότητα του J1144 είναι ακόμα ασαφής.

«Ίσως δύο μεγάλοι γαλαξίες να έχουν συγκρουστεί και να έχουν διοχετεύσει πολύ αέριο προς τη μαύρη τρύπα», υποθέτει ο ίδιος. «Οι άνθρωποι αναζητούσαν αυτές τις αναπτυσσόμενες μαύρες τρύπες από τις αρχές της δεκαετίας του 1960», συνεχίζει, προσθέτοντας ότι περίπου 880.000 από αυτές έχουν ανακαλυφθεί και καταγραφεί μέχρι σήμερα. «Το γεγονός ότι κάτι τόσο φωτεινό έχει ξεφύγει από τις πιο πολλές έρευνες που έχουν διεξαχθεί όλα αυτά τα χρόνια είναι πολύ αξιοσημείωτο», συμπληρώνει.

Το γιατί το J1144 διέφευγε την ανακάλυψη για τόσο καιρό, μπορεί να οφείλεται εν μέρει στη θέση του στον νυχτερινό ουρανό. «Ιστορικά, οι άνθρωποι απέφευγαν να κοιτάξουν πολύ κοντά στο επίπεδο της εποχής του Γαλαξία, επειδή υπάρχουν τόσα πολλά αστέρια, υπάρχουν τόσοι πολλοί ρύποι, που θα ήταν πολύ δύσκολο να βρούμε κάτι πιο μακρινό», συνεχίζει ο Onken. «Υπήρξαν έρευνες που σταμάτησαν να κοιτάζουν σε 25 μοίρες ή ακόμα και 20 μοίρες μακριά από το πλάνο του Γαλαξία. Αυτή η πηγή βρίσκεται στις 18 μοίρες» συμπληρώνει.

Ενώ οι μαύρες τρύπες δεν είναι ορατές οι ίδιες -η βαρυτική τους έλξη είναι τόσο μεγάλη που ούτε το φως μπορεί να τις διαφύγει- είναι παρατηρήσιμες λόγω της ύλης που στροβιλίζεται γύρω τους.

Η Δρ. Fiona Panther, αστρονόμος βαρυτικών κυμάτων στο Πανεπιστήμιο της Δυτικής Αυστραλίας -η οποία δεν συμμετείχε στην έρευνα- περιγράφει τις μαύρες τρύπες ως «πολύ, πολύ απρόσεκτους φαγάδες. Εάν υπάρχει πολύ αέριο και διαστημική σκόνη που σπρώχνεται στη μαύρη τρύπα, τότε η τρύπα θα φτύσει πολλά από αυτά», λέει η ίδια. «Συνήθως φτύνονται  σε τεράστιους πίδακες -τα κβάζαρ είναι ένας συγκεκριμένος τύπος πίδακα της μαύρης τρύπας», προσθέτει. Σχεδόν κάθε γαλαξίας στο σύμπαν έχει μια υπερμεγέθη μαύρη τρύπα στο κέντρο του, συμπληρώνει η Panther.

Αν και τίποτα πέρα ​​από τον ορίζοντα γεγονότων δεν μπορεί να ξεφύγει, οι μαύρες τρύπες «δεν έχουν κάποια ιδιαίτερη δύναμη έλξης πέρα ​​από τη βαρυτική τους ικανότητα να τραβούν τα πράγματα προς το μέρος τους», λέει ο Onken. «Αν παίρναμε τον ήλιο και τον συρρικνώναμε μέσα σε μια μαύρη τρύπα, θα βρισκόμασταν σε μια αέναη νύχτα, αλλά οι κινήσεις των πλανητών γύρω από τον ήλιο δεν θα άλλαζαν πολύ επειδή η μάζα του δεν θα είχε μεταβληθεί», συνεχίζει.

«Ο δικός μας γαλαξίας, έχει μια μαύρη τρύπα που είναι 4 εκατομμύρια φορές μεγαλύτερη από τον ήλιο». Το J1144 είναι αρκετά φωτεινό ώστε να είναι ορατό και από ερασιτέχνες αστρονόμους. «Αν θέλετε να το δείτε με το μάτι σας, τότε πιθανότατα χρειάζεστε ένα τηλεσκόπιο με διάμετρο 30 έως 40 cm», καταλήγει ο Onken.

Το J1144 εντοπίστηκε για πρώτη φορά από τον Adrian Lucy, έναν διδακτορικό φοιτητή, ενώ έψαχνε για κοντινά ζεύγη δυαδικών άστρων στον Γαλαξία. Η έρευνα δεν έχει ακόμη αξιολογηθεί από κριτές των Εκδόσεων της Αστρονομικής Εταιρείας της Αυστραλίας. Έχει δημοσιευθεί ως προτύπωση του επιστημονικού περιοδικού.

Πηγή: The Guardian