«Τελικά όχι, δεν ήμουν παρανοϊκή»: Το Μεξικό στην καρδιά της υπόθεσης Pegasus
Η Μαρκέλα Τουράτι φοβόταν για καιρό πως οι μεξικανικές αρχές την παρακολουθούσαν. Σήμερα, η ανεξάρτητη δημοσιογράφος είναι πια σχεδόν βέβαιη πως ήταν ανάμεσα στους στόχους του λογισμικού Pegasus. Όχι αναίτια όπως φαίνεται.
Η κυρία Τουράτι, 47 ετών, ενημερώθηκε το Σάββατο ότι το όνομά της, όπως και εκείνα ακόμη 24 δημοσιογράφων που δουλεύουν στο Μεξικό, φιγουράρει στον κατάλογο με τους 15.000 τηλεφωνικούς αριθμούς που παρακολουθούνταν χάρη στο λογισμικό που δημιούργησε η ισραηλινή εταιρεία NSO και είχε αγοράσει η κυβέρνηση του πρώην προέδρου Ενρίκε Πένια Νέτο (2012-2018).
Αφού εγκατασταθεί εν αγνοία του ή της κατόχου του σε οποιοδήποτε smartphone, το λογισμικό αυτό επιτρέπει την υποκλοπή μηνυμάτων, φωτογραφιών, επαφών, των κλήσεων, αλλά και την ενεργοποίηση του μικροφώνου από απόσταση.
Έρευνα μεγάλης κλίμακας που ενισχύει τις υποψίες που βαραίνουν εδώ και πολύ καιρό αυτή την εταιρεία δημοσιεύθηκε την Κυριακή από consortium συνολικά 80 δημοσιογράφων που εργάζονται για 17 διεθνή μέσα ενημέρωσης.
Η έρευνα βασίστηκε σε κατάλογο ο οποίος έχει περιέλθει στην κατοχή της συλλογικότητας Forbidden Stories και της μη κυβερνητικής οργάνωσης Διεθνής Αμνηστία και ο οποίος περιλαμβάνει, κατ’ αυτές, 50.000 τηλεφωνικούς αριθμούς που είχαν βάλει στο στόχαστρο πελάτες της NSO από το 2016 ώστε, δυνητικά, να τεθούν υπό παρακολούθηση.
Και ο πρώην πρόεδρος του Μεξικό στόχος των παρακολουθήσεων
Όπως η Μαρκέλα Τουράτι, συγγενείς και συνεργάτες του νυν μεξικανού προέδρου, του Αντρές Μανουέλ Λόπες Ομπραδόρ, βρίσκονταν ανάμεσα στους στόχους.
Παρακολουθούνταν μεταξύ του 2016 και του 2017, αποκάλυψε χθες Δευτέρα το ένα από τα 17 ΜΜΕ του consortium.
Αν και η άδεια χρήσης του Pegasus στο Μεξικό έληξε το 2017, η Μαρκέλα είναι πεπεισμένη πως η παρακολούθησή της συνεχίστηκε με άλλα μέσα.
«Θεωρώ ότι σχεδόν όλοι οι δημοσιογράφοι στο Μεξικό ξέρουν και συναισθάνονται ότι υποβάλλονται σε κάποιο είδος παρακολούθησης, καθώς το Μεξικό είναι ανάμεσα στις πιο επικίνδυνες χώρες για να ασκεί κανείς το επάγγελμά μας», είπε χθες η ερευνήτρια στο Γαλλικό Πρακτορείο.
Την περίοδο που πίστευε πως την κατασκόπευαν, ερευνούσε μαζί με άλλους δύο συναδέλφους της την υπόθεση της γιγάντιας βραζιλιάνικης κατασκευαστικής εταιρείας Οντεμπρέχτ, που έχει παραδεχθεί πως μοίραζε δωροδοκίες σε πολιτικούς απ’ άκρου σ’ άκρο της Λατινικής Αμερικής για να εξασφαλίζει κρατικές συμβάσεις, συμπεριλαμβανομένου του Μεξικού.
«Κόσμος μου έγραψε για να μου πει ‘δες, δεν ήσουν τρελή, δεν ήσουν παρανοϊκή, αυτό που έλεγες αποδείχθηκε’», αφηγείται η κυρία Τουράτι, όχι χωρίς συγκίνηση.
«Πλέον δεν κατασκοπεύεται κανένας»
Ο κ. Λόπες Ομπραδόρ, στην εξουσία από το 2018, περιορίστηκε απλά να διαβεβαιώσει χθες Δευτέρα πως η κυβέρνησή του δεν κατασκοπεύει δημοσιογράφους.
«Πλέον δεν κατασκοπεύεται κανένας, οι ελευθερίες είναι εγγυημένες», είπε ο κεντροαριστερός πρόεδρος.
Παράλληλα, δεσμεύθηκε ότι θα εξιχνιαστεί η υπόθεση του δημοσιογράφου Ολεγάριο Αγκιλέρα, ο οποίος εξαφανίστηκε πριν από 17 χρόνια στην πολιτεία Γκερέρο, υπό ως ακόμη και σήμερα σκοτεινές συνθήκες.
Μαζί με μια ομάδα δημοσιογράφων, η Μαρκέλα Τουράτι έχει γίνει γνωστή επειδή έφτιαξε χάρτη με τις τοποθεσίες μυστικών ομαδικών τάφων και έκανε έρευνα για τις σφαγές μεταναστών και την εξαφάνιση των 43 φοιτητών στην Αγιοτσινάπα το 2014, υπόθεση που προκάλεσε παγκόσμια κατακραυγή.
Συγγενείς των θυμάτων στην Αγιοτσινάπα και υπερασπιστές των ανθρωπίνων δικαιωμάτων ήταν επίσης στόχοι των παρακολουθήσεων, σύμφωνα με την έρευνα που διεξήγαγαν τα διεθνή μέσα ενημέρωσης, ανάμεσά τους οι εφημερίδες Washington Post, Guardian και Le Monde.
«Συμμετείχα πολύ ενεργά στη δημιουργία δικτύου προστασίας των δημοσιογράφων», δηλώνει η κυρία Τουράτι.
Πάνω από εκατό δημοσιογράφοι έχουν δολοφονηθεί στο Μεξικό από το 2000, ανάμεσά τους ο Σεσίλιο Πινέδα τον Μάρτιο του 2017 στην πολιτεία Γκερέρο. Στο τηλέφωνό του ήταν επίσης εγκατεστημένο εν αγνοία του το Pegasus.
Μετά τη δημοσίευση της έρευνας, η NSO διαβεβαίωσε ότι το λογισμικό της έχει δημιουργηθεί για την καταπολέμηση της τρομοκρατίας, της παιδεραστίας, του οργανωμένου εγκλήματος και ότι δεν ελέγχει πώς το χρησιμοποιούν οι κυβερνήσεις-πελάτες της.
Συγγενείς του Χαβιέρ Βαλδές, του συνεργάτη του Γαλλικού Πρακτορείου ο οποίος δολοφονήθηκε τον Μάιο του 2017 στην Κουλιακάν (βορειοδυτικά), επίσης παρακολουθούνταν.
«Πολιτική κατασκοπεία»
Οι υποκλοπές προσώπων του στενού περιβάλλοντος του Αντρές Μανουέλ Λόπες Ομπραδόρ είχαν γίνει όταν ακόμη ήταν ηγέτης της αντιπολίτευσης στον πρόεδρο Πένια Νιέτο του κυβερνώντος τότε Θεσμικού Επαναστατικού Κόμματος (PRI), σύμφωνα με τον ιστότοπο Aristegui Noticias.
Ανάμεσα στα πρόσωπα που παρακολουθούνταν ήταν η σύζυγος του κ. Λόπες Ομπραδόρ, η Μπεατρίς Γκουτιέρες, τα παιδιά του, οι αδελφοί και οι αδελφές του, ακόμη και ο καρδιολόγος του βετεράνου πολιτικού της μεξικανικής αριστεράς, που είχε χειρουργηθεί έπειτα από έμφραγμα που είχε υποστεί.
Η νυν δήμαρχος της πόλης του Μεξικού, η Κλαούδια Σέινμπαουμ, νυν υπουργοί και άλλοι νυν αξιωματούχοι τελούσαν επίσης υπό παρακολούθηση.
«Η προηγούμενη κυβέρνηση έκανε πολιτική κατασκοπεία», είπε η κυρία Σέινμπαουμ στον Aristegui Noticias, η διευθύντρια του οποίου, η Κάρμεν Αριστέγκι, παρακολουθείτο επίσης.
Ο κατάλογος των τουλάχιστον 50.000 smartphones που είχαν «μολυνθεί» από το Pegasus δεν περιλαμβάνει πάντως τον αριθμό του ίδιου του κ. Λόπες Ομπραδόρ. Διότι απλούστατα, σύμφωνα με τον Aristegui Noticias, ο σημερινός πρόεδρος «κατά τα φαινόμενα δεν είχε προσωπικό κινητό τηλέφωνο» και έστελνε τα μηνύματά του μέσω ενδιαμέσων και συνεργατών του.
Με βάση την έρευνα για το Pegasus, το λογισμικό χρησιμοποιείτο επίσης από το υπουργείο Άμυνας και το γραφείο του γενικού εισαγγελέα.
