Το μέλλον που δεν ήρθε ποτέ!

Sci-fi κινηματογράφος, λογοτεχνία του φανταστικού και επιστημονικές τομές ευαγγελίζονταν την εξέλιξη της ανθρώπινης κοινωνίας με αιχμή του δόρατος τις τεχνολογικές εξτραβαγκάντζες.

Κι ενώ οι ιδέες ήταν όντως εκπληκτικές, απελευθερώνοντας τα όρια του ανθρώπινου σώματος και πνεύματος, δεν έχουν αποδώσει -ακόμα τουλάχιστον- καρπούς.

Ας δούμε τα διαπρεπέστερα οράματα για το μέλλον που τα περιμένουμε εναγωνίως, αλλά προφανώς εις μάτην (και για κάποια, κάλλιο να μην έρθουν ποτέ)!

Παγκόσμιες -και ομοιόμορφες- φόρμες

Από την περίφημη μυθολογία της τηλεοπτικής σειράς Star Trek μέχρι και μια σειρά ακόμα ταινιών επιστημονικής φαντασίας, το ίδιο μοτίβο στιλιστικής επιλογής αναδύεται συνεχώς για το μέλλον: μονόχρωμες ολόσωμες στολές καλύπτουν τα σώματα των ανθρώπων, που έχουν από καιρό παραιτηθεί από τη μάταιη προσπάθεια να ξεχωρίζουν με τα ρούχα τους. Τα πράγματα πάντως δεν έγιναν έτσι και οι άνθρωποι παρέμειναν παραδοσιακοί στη μόδα τους. Οι περίφημες ασημένιες ολόσωμες φόρμες με το βαθύ «V» παρέμειναν στη φαντασία των δημιουργών τους…

Πτητικές συσκευές

Σύμφωνοι, κυκλοφορούν πλέον στην αγορά κάποια μοντέλα jet packs. Δεν είναι ωστόσο προσβάσιμα στις μάζες. Η ιδέα του σακιδίου-πτητικής συσκευής, δημοφιλής ήδη από τη δεκαετία του ’20, ενσαρκώθηκε ιδανικά στη μαζική κουλτούρα με την περίφημη ταινία του James Bond «Thunderball». Κατά τη διάρκεια του Δευτέρου Παγκοσμίου Πολέμου μάλιστα, η ναζιστική Γερμανία πειραματιζόταν με τέτοια jet σακίδια, τα οποία προσαρμόζονταν στο σώμα των στρατιωτών για να μπορούν να αποφεύγουν τα ναρκοπέδια! Έκτοτε, μπόλικες προσπάθειες μετρούν στο ενεργητικό τους την αποτυχία να κάνουν τις συσκευές αυτές δημοφιλείς -και οικονομικά προσιτές βεβαίως- και παρά το γεγονός ότι τα τελευταία μοντέλα jet packs κάνουν πράγματι τη διαφορά, δεν έχουν καταφέρει να μπουν στις καρδιές του κόσμου. Οι ιπτάμενοι άνθρωποι δεν θα έρθουν μάλλον ποτέ…

Πλήρες γεύμα σε μορφή χαπιού

Οι τροφές του μέλλοντος δεν θα ασχολούνταν με κορεσμένα λίπη και θερμιδικά πάρτι, την ώρα που ακόμα και η ίδια η ιεροτελεστία της βρώσης θα εξαφανιζόταν από προσώπου γης. Όλα θα γίνονταν με ένα χαπάκι, που θα διατηρούσε φυσικά τη γεύση της τροφής που… συμβόλιζε, απαλλάσσοντας ωστόσο τον σύγχρονο άνθρωπο από τα κακά της δυσπεψίας. Τα οφέλη ήταν πράγματι ανυπολόγιστα: πλήρες γεύμα και όλα τα θρεπτικά συστατικά του κόσμου χωρίς την ανάγκη να μαγειρέψεις και να προμηθευτείς τις πρώτες ύλες. Δυστυχώς, η φυσική του πράγματος δεν έβγαινε! Αν ο μέσος άνθρωπος χρειάζεται 2.000 θερμίδες την ημέρα, ή το μέγεθος του χαπιού που θα αντικαθιστούσε τα γεύματα θα έπρεπε να ήταν τεράστιο ή να καταβροχθίζαμε εναλλακτικά 10 κουτιά χαπιών την ημέρα. Είναι όμως και το άλλο: με τι θα υποκαθιστούσαμε την πίτσα;

Η οικουμενική κυβέρνηση

Τεράστιοι στόλοι διαστημόπλοιων και πανίσχυροι στρατοί με όπλα λέιζερ θα διασφάλιζαν τη μακροημέρευση της μίας και μοναδικής πλανητικής (ή και διαγαλαξιακής) κυβέρνησης, που θα εργαζόταν πυρετωδώς για το καλό της ανθρωπότητας, παραμερίζοντας τις προσωπικές φιλοδοξίες των ηγετών της. Ούτε γεωπολιτικές σκακιέρες, ούτε σύγκρουση συμφερόντων, ούτε κράτη, ούτε έθνη: μια οικουμενική κοινότητα ανθρώπων, κυβερνημένη από καλοπροαίρετους ηγέτες, θα διασφάλιζε το μέλλον της γήινης ομοσπονδίας στο συμπαντικό χάος. Και βέβαια φασιστικές διακυβερνήσεις και απολυταρχικά διακυβεύματα δεν θα υπήρχαν στην καλοκάγαθη οικουμενική κυβέρνησή μας. Παρά τους πολέμους, τις αντιπαλότητες των κρατών και τη γενικευμένη παγκόσμια αναταραχή που επικρατεί στις μέρες μας, είμαστε αναμφίβολα καλύτερα με αυτά που έχουμε…

Ιπτάμενα αυτοκίνητα

Οι αναπαραστάσεις των ιπτάμενων αυτοκινήτων στη λογοτεχνία του φανταστικού και τον sci-fi κινηματογράφο είναι πραγματικά αμέτρητες (από την «Επιστροφή στο Μέλλον» και το «Blade Runner» μέχρι το «Fifth Element» και δεκάδες ακόμα ταινίες επιστημονικής φαντασίας), κάνοντας την πεποίθηση ότι τα αυτοκίνητα του μέλλοντος θα είναι ιπτάμενα μια από τις πλέον κοινές εικόνες του ανθρώπου για το τι μας επιφυλάσσει το πολυτραγουδισμένο μέλλον. Κι αυτό γιατί η ιδέα αυτοκινήτων που μπορούν και ίπτανται δεν μοιάζει τόσο απόκοσμη όσο η τηλεμεταφορά, για παράδειγμα. Σε τελική, έχουμε αυτοκίνητα, έχουμε αεροπλάνα, γιατί να μην έχουμε και αυτοκίνητα-αεροπλάνα; Μπορεί η μηχανική που θα χρειαζόταν να είναι πιο περίπλοκη από την υπάρχουσα, η ιδέα μια φορά είναι εν δυνάμει υλοποιήσιμη. Κι αν μάλιστα λάβουμε υπόψη μας το Terrafugia, το πρώτο πραγματικά λειτουργικό αυτοκίνητο με φτερά, ίσως η εποχή αυτή να μην είναι και τόσο μακριά. Δυστυχώς, είναι! Γιατί πριν προλάβουμε να ονειρευτούμε, το site της εταιρίας που το κατασκευάζει μας προσγειώνει απρόοπτα: «το Terrafugia δεν είναι σχεδιασμένο να αντικαταστήσει το αυτοκίνητο κανενός, θα μπορούσε ωστόσο να αντικαταστήσει το αεροπλάνο του». Ναι, δεν είναι για όλους…

Ταξίδι στον χρόνο

Έχουμε βομβαρδιστεί ως ανθρωπότητα βάναυσα και συνεχόμενα με την προοπτική του ταξιδιού στον χρόνο που έγινε συνώνυμο του περιεχομένου του μέλλοντος. Το υγρό όνειρο του ανθρώπου να ταξιδεύει σε εποχές και μέρη του παρελθόντος βρήκε το αδιαφιλονίκητο όχημά του: τη μηχανή του χρόνου. Η ιδέα παραμένει ωστόσο ερμητικά κλεισμένη στο σύμπαν που τη γέννησε: τη μυθιστορία! Κι όσο κι αν λαχταρούμε ως άνθρωποι να ταξιδεύουμε ελεύθερα στον χρόνο και να γινόμαστε μάρτυρες μεγάλων ιστορικών στιγμών, κάποια πράγματα καλύτερα να μένουν στη φαντασία…

Τηλεμεταφορά

Ποια σοβαρή πλοκή επιστημονικής φαντασίας δεν έχει στις τάξεις της ολίγον από τηλεμεταφορά; Η ικανότητα να μεταφέρεσαι αυτομάτως από τόπο σε τόπο, χωρίς να χάνεις πολύτιμο χρόνο κλεισμένος σε αυτοκίνητα και μέσα μαζικής μεταφοράς, φάνταζε πάντα δελεαστική. Και το μέλλον είναι φυσικά η ιδανική εποχή για να υλοποιηθεί η ακραία ερεθιστική αυτή ιδέα. Κι ενώ δεν έχουμε αρχίσει καν ως ανθρωπότητα να μελετάμε σοβαρά ένα τέτοιο ενδεχόμενο, τις υποθετικές «σκουληκότρυπες» στον χρόνο που θα μπορούσαμε να εκμεταλλευτούμε για να ξεγελάμε τη γήινη φύση μας, στα όνειρα ωστόσο δεν μπαίνουν φραγμοί. Ίσως κάποια στιγμή στο μέλλον… του μέλλοντος!

Υποθαλάσσιες πόλεις

Ποιος χρειάζεται το διάστημα όταν έχουμε τα ακαταμέτρητα βάθη των ωκεανών μας; Οι σύγχρονες «Ατλαντίδες», στις οποίες θα είχε προσαρμοστεί ο άνθρωπος γινόμενος αμφίβιο, αποτελούσαν ανέκαθεν μύχιο πόθο της επιστημονικής φαντασίας. Γιατί να ζούμε στον αέρα όταν μπορούμε να απολαμβάνουμε τις ατέλειωτες χάρες του υγρού στοιχείου; Με τα πρώτα καινοτόμα και υπερπολυτελή ξενοδοχεία να προσφέρουν πλέον τέτοιες υποθαλάσσιες εμπειρίες σε Ντουμπάι και Μαλδίβες, το όνειρο δεν μοιάζει πια και τόσο απίθανο. Αν μάλιστα λάβουμε υπόψη μας την υπερθέρμανση του πλανήτη και την άνοδο της στάθμης των υδάτων, ίσως σε λίγα χρόνια να μη χρειάζεται να κάνουμε τίποτα: θα περιμένουμε απλώς να μας σκεπάσουν τα νερά! Και πάλι όμως είναι εξαιρετικά αμφίβολο αν θα μας επισκεφτούν οι άνθρωποι-βατράχια με τις πελώριες τρίαινες…

Δυνατότητες cyborg

Tα βιονικά όντα είναι καλύτερα, δυνατότερα και γρηγορότερα από μας. Οι δυνατότητές τους είναι κυριολεκτικά αμέτρητες σε σχέση με τον πρωτόγονο οργανισμό που ακούει στο όνομα «άνθρωπος». Κι αν στις μέρες μας υπάρχουν φυσικά αντίστοιχα του cyborg, όπως ο επιστήμονας Kevin Warwick που εμφύτευσε στον εαυτό του ένα τσιπ ανίχνευσης ραδιοσυχνοτήτων ή ο Jesse Sullivan, που χάνοντας τα δυο του χέρια απέκτησε βιονικά μέλη, κανείς τους δεν είναι ωστόσο εφάμιλλος του Εξολοθρευτή ή του Ρόμποκοπ! Όχι ακόμα, τουλάχιστον. Και μάλλον προς το καλύτερο. Γιατί ποιος μπορεί να μας διασφαλίσει ότι οι νέες υπερ-ικανότητες του ανθρώπου δεν θα χρησιμοποιηθούν για ιδιοτελείς και κακόβουλους σκοπούς; Είναι όμως και το άλλο: σε έναν κόσμο που παλεύουμε συνεχώς με τα επιστημονικά δεδομένα και κάνουμε τα πάντα για να προσαρμοστούμε στις μονίμως νέες τεχνολογικές συνθήκες, είναι η καλύτερη ιδέα να ενσωματώσουμε την τεχνολογία μέσα μας;

Το μεταποκαλυπτικό τοπίο

Πείτε το πόλεμο των κόσμων που δεν έμεινε τίποτα όρθιο. Πείτε το πυρηνικό όλεθρο που αφάνισε τα πάντα στο διάβα του. Πείτε το άνιση μάχη με μηχανές, ρομπότ, εξωγήινους που καταδίκασε μια για πάντα το ανθρώπινο είδος. Στην ποπ κουλτούρα του μέλλοντος ο κόσμος είναι ένα ζοφερό δυστοπικό τοπίο που θυμίζει ακραία την Αποκάλυψη. Κι αυτή η μεταποκαλυπτική Γη είναι από τις φουτουριστικές προβλέψεις που όλοι χαιρόμαστε που δεν επιβεβαιώθηκαν ευτυχώς ποτέ…