Φαινόμενο «σάντουιτς»: Πώς μεγάλοι πλανήτες μπορούν να δημιουργήσουν έναν μικρότερο ανάμεσά τους

Μια νέα μέθοδο σχηματισμού πλανητών, κατά την οποία δύο μεγάλοι πλανήτες στον πρωτοπλανητικό δίσκο μπορούν δυνητικά να δημιουργήσουν έναν μικρότερο πλανήτη ανάμεσά τους και την οποία ονόμασαν «σχηματισμό πλανητών σάντουιτς», ανακάλυψαν επιστήμονες του Πανεπιστημίου του Γουόργουικ. Η έρευνα παρουσιάστηκε στην Εθνική Συνάντηση Αστρονομίας της Βασιλικής Αστρονομικής Εταιρείας της Βρετανίας και υποβλήθηκε στο περιοδικό «Monthly Notices».

Οι ερευνητές διερεύνησαν το περιβάλλον γέννησης των πλανητών, περιοχές αερίων και σκόνης που στροβιλίζονται γύρω από ένα κεντρικό αστέρι και είναι γνωστές ως πρωτοπλανητικός δίσκος. Παλαιότερες παρατηρήσεις έχουν καταδείξει ότι στους πρωτοπλανητικούς δίσκους υπάρχουν δακτύλιοι και κενά. Επίσης, ότι οι πλανήτες προκαλούν τον σχηματισμό δακτυλίων σκόνης ακριβώς έξω από αυτούς.

Σύμφωνα με τη νέα μελέτη, αυτό το φαινόμενο «σάντουιτς» προκύπτει επειδή δύο αρχικοί, μεγάλοι πλανήτες περιορίζουν τη ροή της σκόνης προς τα μέσα και αυτό σημαίνει ότι η ποσότητα της σκόνης που συγκεντρώνεται μεταξύ τους είναι μειωμένη σε σύγκριση με το αν δεν υπήρχε εξωτερικός πλανήτης. Αν αυτή η σκόνη τελικά συγκεντρωθεί για να σχηματίσει έναν πλανήτη, τότε ο μεσαίος πλανήτης θα είναι πιθανότατα μικρότερους από τους δύο εξωτερικούς, όπως η γέμιση ενός σάντουιτς.

Παρόλο που απαιτείται περαιτέρω έρευνα, η θεωρία αυτή θα μπορούσε να αποτελέσει μια πιθανή εξήγηση για τον σχηματισμό μικρών πλανητών, όπως ο Άρης και ο Ουρανός, οι οποίοι περιβάλλονται από μεγαλύτερους πλανήτες.

Η αναπληρώτρια καθηγήτρια στο Τμήμα Φυσικής του Πανεπιστημίου του Γουόργουικ, Φαρζάνα Μερού, εξηγεί ότι «στη μελέτη μας προτείνουμε τους δακτύλιους ως τόπους σχηματισμού πλανητών, συγκεκριμένα ότι υπάρχουν πλανήτες-σάντουιτς που σχηματίζονται αυτή τη στιγμή στους δακτύλιους. Αυτό είναι πολύ διαφορετικό από τη συμβατική άποψη του σχηματισμού των πλανητών, όπου συνήθως περιμένουμε ότι οι πλανήτες σχηματίζονται διαδοχικά από το εσωτερικό προς το εξωτερικό του δίσκου και γίνονται όλο και πιο ογκώδεις προς τα έξω».

Φωτο: Καλλιτεχνική απεικόνιση του τρόπου με τον οποίο μπορούν να σχηματιστούν μικροί πλανήτες ανάμεσα σε δύο μεγαλύτερους. Credit: University of Warwick/Mark A. Garlick.