Η μηχανή που θα διαβάζει το μυαλό των ανθρώπων
Εμπνευσμένος από το φωνοαυτογράφο -μια συσκευή που δημιουργούσε γραφικές αναπαραστάσεις του ήχου- ο επιστήμονας Julius Emmner εφηύρε μια μηχανή που όπως ισχυριζόταν ο ίδιος μπορούσε να καταγράφει τις σκέψεις.
Για τον Emmner η λειτουργία αυτής της συσκευής ήταν πολύ απλή. Άλλωστε, αν ο αόρατος ήχος παλλόταν με τέτοιο τρόπο που μπορούσε να μετρηθεί, γιατί να μη μπορούσε να συμβεί το ίδιο και με τις αόρατες σκέψεις;
Εκείνη την εποχή υπήρχαν πολλές αναφορές στα μέσα ενημέρωσης για τις μηχανές, που θα μπορούν να διαβάζουν το μυαλό των ανθρώπων. «Τα μυστικά θα πάψουν να είναι κρυφά, την ημέρα που θα αρχίσει να χρησιμοποιείται ευρέως η τέλεια ψυχομετρική μηχανή» έλεγε ένα άρθρο της εφημερίδας Seattle Star το 1908, το οποίο έκανε αναφορά στη μηχανή –κάτι σαν ανιχνευτής ψεύδους- που είχε κατασκευάσει ο καθηγητής Frederick Peterson από το πανεπιστήμιο Columbia.
Το 1910 ένας βρετανός ψυχολόγος υποστήριζε ότι οι σκέψεις πάλλονται αρκετά για να είναι «ευδιάκριτες». Άλλοι ακαδημαϊκοί εστίαζαν την προσοχή τους στο πώς θα έμοιαζαν αυτές αν έπαιρναν κάποια μορφή: Τι χρώμα θα μπορούσαν να είναι οι σκέψεις; Και τι θα σήμαινε αυτό το χρώμα;
Το 1938 οι New York Times χαρακτήριζαν την ιδέα μιας μηχανής διαβάσματος της σκέψης ως «συναρπαστικά εύλογη», όπως αναφέρει δημοσίευμα του Adrienne LaFrance στο The Atlantic.
Αρκετές δεκαετίες μετά, με την εξέλιξη των νευροεπιστημών, όλα αυτά ακούγονται κάπως παράλογα.
Ωστόσο, κανείς δε μπορεί να κατηγορήσει τους ανθρώπους εκείνης της εποχής, για τη θέλησή τους να πιστέψουν κάτι τέτοιο.
Αν αναλογιστεί κανείς δε, τις τεχνολογικές εξελίξεις στα τέλη του 1800, μια τέτοια άποψη δικαιολογείται απόλυτα, σημειώνει ο αρθρογράφος: φωτογραφικές μηχανές (1838), μηχανήματα ηχογράφησης (1860), τηλέφωνο (1876) και ηλεκτρικοί λαμπτήρες.
Για παράδειγμα, οι βιντεοκλήσεις μπορεί να μην έγιναν πραγματικότητα το 1912, όπως είχε προβλέψει η εφημερίδα Day Book στο Σικάγο, ωστόσο στις μέρες μας ποιος δεν έχει χρησιμοποιήσει το Skype;
Η υπόσχεση της δημιουργίας μιας μηχανής που θα μπορούσε να διαβάζει τις σκέψεις, θα μπορούσε να είναι ένα είδος προδρόμου για το τι είναι δυνατό να γίνει τεχνολογικά.
Η πίστη, η θέληση και το πάθος για την εξερεύνηση μιας τέτοιας ιδέας, αντικατοπτρίζει τουλάχιστον το βαθμό αισιοδοξίας που απαιτείται για να οδηγηθεί κανείς σε μια καινούρια εφεύρεση.
Άλλωστε, οι τεχνολογίες που μπορούν να αλλάξουν τον κόσμο δεν έχουν να κάνουν με τις μηχανές, αλλά με τον τρόπο που οι άνθρωποι αλληλεπιδρούν με αυτές. Και μόνο πιέζοντας τα όριά του κανείς, μπορεί να ανακαλύψει τι είναι πραγματικό και δυνατό.
